Tại Hội nghị giáo dục quốc tế Teaching and Learning Summit do Đại học VinUni tổ chức sáng 17/6, lãnh đạo các trường đã chia sẻ kinh nghiệm và quan điểm về vai trò của đại học trong thế kỷ 21.
TS Lê Mai Lan, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học VinUni, dẫn câu chuyện của một sinh viên năm hai. Em tạo ra một nền tảng công nghệ, gọi vốn được hàng chục nghìn USD. Với tiềm lực kinh tế này, nam sinh 19 tuổi thuê nhiều nhân viên từ các tập đoàn công nghệ - những người hơn em rất nhiều tuổi - để cùng nghiên cứu và phát triển dự án tại Singapore.
Bà Lan cho rằng để đạt được thành tựu giá trị, có ảnh hưởng ở quy mô đất nước hay khu vực, sinh viên cần được hướng nghiệp từ bậc phổ thông. Theo bà, hoạt động hướng nghiệp không nhất thiết là những tiết nghe giảng trên lớp, mà có thể triển khai theo mô hình trại hè, khoá học ngắn hạn.
Đồng tình với quan điểm này, PGS Huỳnh Quyết Thắng, Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội, nhận định hoạt động hướng nghiệp nếu làm tốt sẽ giúp tiết kiệm một khoản chi phí khổng lồ cho xã hội. "Không cần điểm lại những câu chuyện sinh viên chọn sai ngành rồi hối hận hoặc bỏ học, bởi tình trạng này không ít. Tôi cho rằng hướng nghiệp thực sự quan trọng và phải thực hiện ngay từ phổ thông", ông Thắng nói.
Lãnh đạo các trường nhận định giai đoạn 2021-2025, mọi lĩnh vực trong đời sống sẽ có sự thay đổi lớn. Do đó, đào tạo kỹ năng thế nào để sinh viên thích ứng được với thời đại là việc cần đầu tư, nhưng "giáo dục phẩm chất cho các em cũng quan trọng không kém". Liệt kê một số phẩm chất như trung thực, can đảm, không ngại chấp nhận thử thách... ông Thắng khẳng định việc này cần bắt đầu từ bậc phổ thông, "làm sao để sinh viên khi tốt nghiệp, ngoài kỹ năng còn có phẩm chất tốt để xã hội, doanh nghiệp chấp nhận".
Với quan điểm coi trọng hướng nghiệp, ông Thắng cho biết những năm qua, Đại học Bách khoa Hà Nội thường phối hợp với các trường phổ thông, tổ chức các buổi chia sẻ, mô tả và giới thiệu về nhiều ngành nghề thuộc khối kỹ thuật. Ông nhận định cần kết nối với doanh nghiệp, để đại diện những đơn vị này chia sẻ về vị trí việc làm và các yêu cầu kỹ năng của từng ngành cụ thể.
PGS Huỳnh Quyết Thắng, Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội, tại hội nghị sáng 17/6. Ảnh: Thanh Hằng
Ngoài việc phối hợp với trường phổ thông tổ chức hướng nghiệp cho học sinh, các lãnh đạo gợi ý trường đại học có thể tiếp cận và tập huấn kỹ năng sư phạm cho giáo viên.
Bà Đàm Bích Thủy, Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam, thấy rằng giáo viên phổ thông ít được dự các hội thảo, lớp tập huấn, chia sẻ thông tin. Chỉ số ít thầy cô tại các trường tư được trải nghiệm những hoạt động này.
Bà nhận định việc bị hạn chế tiếp cận những phương pháp tiên tiến, kỹ năng mới sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giáo viên phổ thông. Khi đó, tiềm năng và các phẩm chất của học sinh cũng không được trau dồi và khai thác một cách tối đa. Vì vậy, bà cho rằng bên cạnh việc tổ chức các hoạt động hướng nghiệp, về lâu dài, trình độ của giáo viên cần được cải thiện, bởi thầy cô là những người gần học sinh hơn cả.
Từ năm 2019, Đại học Fulbright Việt Nam bắt đầu triển khai chương trình Mạng lưới nhà giáo dục tiên phong (Pioneering Educator Network - PEN). Các giáo viên phổ thông đến từ nhiều khu vực, tỉnh thành sẽ được tập huấn trực tiếp tại một địa điểm. Việc này tạo thuận lợi cho thầy cô chia sẻ kỹ năng, học hỏi lẫn nhau, và nghe chia sẻ từ giảng viên đại học. Trong ba năm, PEN tổ chức bốn chuyên đề, có ảnh hưởng tới hơn 8.000 giáo viên và 40.000 học sinh.
Các lãnh đạo đại học đều cho rằng để có nguồn sinh viên chất lượng tốt, đủ năng lực tiếp cận các chương trình giáo dục chất lượng cao, việc các đại học phối hợp với nhau để tiếp cận, tham gia vào hoạt động của trường phổ thông là tất yếu.
Với hoạt động hướng nghiệp, bà Mai Lan cho rằng đội ngũ tư vấn, chia sẻ không chỉ là giảng viên đại học mà có thể là sinh viên. "Đôi khi, học sinh nghe lời khuyên từ sinh viên sẽ dễ hiểu và thích thú hơn từ người lớn", bà Lan nói.
Còn với các dự án nâng cao năng lực cho giáo viên phổ thông, bà Bích Thuỷ nhận định "Nếu có thêm các đại học khác cùng tham gia, chúng ta sẽ tiếp cận và hỗ trợ được nhiều giáo viên hơn. Theo cấp số nhân, hàng triệu học sinh cũng sẽ được trải nghiệm phương pháp giáo dục tốt hơn".
Thanh Hằng
TS Lê Mai Lan, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học VinUni, dẫn câu chuyện của một sinh viên năm hai. Em tạo ra một nền tảng công nghệ, gọi vốn được hàng chục nghìn USD. Với tiềm lực kinh tế này, nam sinh 19 tuổi thuê nhiều nhân viên từ các tập đoàn công nghệ - những người hơn em rất nhiều tuổi - để cùng nghiên cứu và phát triển dự án tại Singapore.
Bà Lan cho rằng để đạt được thành tựu giá trị, có ảnh hưởng ở quy mô đất nước hay khu vực, sinh viên cần được hướng nghiệp từ bậc phổ thông. Theo bà, hoạt động hướng nghiệp không nhất thiết là những tiết nghe giảng trên lớp, mà có thể triển khai theo mô hình trại hè, khoá học ngắn hạn.
Đồng tình với quan điểm này, PGS Huỳnh Quyết Thắng, Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội, nhận định hoạt động hướng nghiệp nếu làm tốt sẽ giúp tiết kiệm một khoản chi phí khổng lồ cho xã hội. "Không cần điểm lại những câu chuyện sinh viên chọn sai ngành rồi hối hận hoặc bỏ học, bởi tình trạng này không ít. Tôi cho rằng hướng nghiệp thực sự quan trọng và phải thực hiện ngay từ phổ thông", ông Thắng nói.
Lãnh đạo các trường nhận định giai đoạn 2021-2025, mọi lĩnh vực trong đời sống sẽ có sự thay đổi lớn. Do đó, đào tạo kỹ năng thế nào để sinh viên thích ứng được với thời đại là việc cần đầu tư, nhưng "giáo dục phẩm chất cho các em cũng quan trọng không kém". Liệt kê một số phẩm chất như trung thực, can đảm, không ngại chấp nhận thử thách... ông Thắng khẳng định việc này cần bắt đầu từ bậc phổ thông, "làm sao để sinh viên khi tốt nghiệp, ngoài kỹ năng còn có phẩm chất tốt để xã hội, doanh nghiệp chấp nhận".
Với quan điểm coi trọng hướng nghiệp, ông Thắng cho biết những năm qua, Đại học Bách khoa Hà Nội thường phối hợp với các trường phổ thông, tổ chức các buổi chia sẻ, mô tả và giới thiệu về nhiều ngành nghề thuộc khối kỹ thuật. Ông nhận định cần kết nối với doanh nghiệp, để đại diện những đơn vị này chia sẻ về vị trí việc làm và các yêu cầu kỹ năng của từng ngành cụ thể.
PGS Huỳnh Quyết Thắng, Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội, tại hội nghị sáng 17/6. Ảnh: Thanh Hằng
Ngoài việc phối hợp với trường phổ thông tổ chức hướng nghiệp cho học sinh, các lãnh đạo gợi ý trường đại học có thể tiếp cận và tập huấn kỹ năng sư phạm cho giáo viên.
Bà Đàm Bích Thủy, Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam, thấy rằng giáo viên phổ thông ít được dự các hội thảo, lớp tập huấn, chia sẻ thông tin. Chỉ số ít thầy cô tại các trường tư được trải nghiệm những hoạt động này.
Bà nhận định việc bị hạn chế tiếp cận những phương pháp tiên tiến, kỹ năng mới sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giáo viên phổ thông. Khi đó, tiềm năng và các phẩm chất của học sinh cũng không được trau dồi và khai thác một cách tối đa. Vì vậy, bà cho rằng bên cạnh việc tổ chức các hoạt động hướng nghiệp, về lâu dài, trình độ của giáo viên cần được cải thiện, bởi thầy cô là những người gần học sinh hơn cả.
Từ năm 2019, Đại học Fulbright Việt Nam bắt đầu triển khai chương trình Mạng lưới nhà giáo dục tiên phong (Pioneering Educator Network - PEN). Các giáo viên phổ thông đến từ nhiều khu vực, tỉnh thành sẽ được tập huấn trực tiếp tại một địa điểm. Việc này tạo thuận lợi cho thầy cô chia sẻ kỹ năng, học hỏi lẫn nhau, và nghe chia sẻ từ giảng viên đại học. Trong ba năm, PEN tổ chức bốn chuyên đề, có ảnh hưởng tới hơn 8.000 giáo viên và 40.000 học sinh.
Các lãnh đạo đại học đều cho rằng để có nguồn sinh viên chất lượng tốt, đủ năng lực tiếp cận các chương trình giáo dục chất lượng cao, việc các đại học phối hợp với nhau để tiếp cận, tham gia vào hoạt động của trường phổ thông là tất yếu.
Với hoạt động hướng nghiệp, bà Mai Lan cho rằng đội ngũ tư vấn, chia sẻ không chỉ là giảng viên đại học mà có thể là sinh viên. "Đôi khi, học sinh nghe lời khuyên từ sinh viên sẽ dễ hiểu và thích thú hơn từ người lớn", bà Lan nói.
Còn với các dự án nâng cao năng lực cho giáo viên phổ thông, bà Bích Thuỷ nhận định "Nếu có thêm các đại học khác cùng tham gia, chúng ta sẽ tiếp cận và hỗ trợ được nhiều giáo viên hơn. Theo cấp số nhân, hàng triệu học sinh cũng sẽ được trải nghiệm phương pháp giáo dục tốt hơn".
Thanh Hằng