ducanhdhcs_t48
Thanh viên kỳ cựu
Một cẩm nang về lãnh đạo quản lý!
Có thể khẳng định như vậy khi được đọc cuốn: “10 công thức liên quan lãnh đạo quản lý” của tác giả: Nhà giáo nhân dân, PGS, TS, Thiếu tướng Phạm Hồng Cử, Hiệu trưởng trường Đại học cảnh sát nhân dân. Sách do Nhà xuất bản Công An Nhân Dân phát hành vào đầu tháng 10 vừa qua.
Đối tượng cuốn sách này đề cập như tựa đề đã nêu, đó là những người làm công tác lãnh đạo quản lý (LĐQL) nói chung, nhưng chính xác là người đứng đầu một đơn vị, một tổ chức. Ta sẽ ngại ngùng đọc cuốn sách vì cho rằng sách do một vị Tướng viết, có lẽ nó chỉ thích hợp với các nhà lãnh đạo chỉ huy trong binh nghiệp. Người viết bài này cũng từng có ý nghĩ tương tự khi mới cầm cuốn sách trong tay!
Từ cách dẫn dắt cuốn hút, khoa học…
Bìa cuốn sách
Thế nhưng, thật bất ngờ khi nghiên cứu kỹ từng trang viết. Với lối dẫn dắt lôi cuốn ngay từ trang đầu ở công thức thứ nhất (công thức 1&2) cho đến công thức cuối cùng (công thức 10= 7+3). Phải chăng đó là phương pháp của một Nhà giáo viết sách: Với cách tạo cho người đọc tiếp cận hết sức tự nhiên từ những công việc thường nhật như bước đi: “một hai, một hai” trong đội ngũ hành tiến, để dẫn đến việc thể hiện thứ bậc trong một trật tự mà người đứng đầu luôn hướng tới. Từ 1&2 trong sắp xếp của tạo hóa như : mũi, miệng, rốn (là 01) và: hai mắt, hai tai, hai tay… (là 02) để dẫn đến sự cân đối, hài hòa, hợp lý trong công tác LĐQL với: lợi ích cá nhân và tập thể, về trách nhiệm và nghĩa vụ v.v…
Những công thức thường gắn liền với con số giúp người đọc dễ tiếp cận, dễ nhớ nhưng cũng có thể dễ dẫn đến sự nhàm chán! Vậy nên trừ công thức đầu tiên và công thức cuối cùng thì các công thức khác đều mang một tên riêng. Những cái tên mang đến sự bất ngờ thú vị như công thức thứ bảy với tên rất “ Tam quốc chí” là : “ Thất cầm Mạnh Hoạch” (7 lần bắt, 7 lần thả Mạnh Hoạch của Khổng Minh - Gia Cát Lượng). Thực ra đó chỉ là cách nhập dẫn của tác giả để đi từ phương kế của Khổng Minh: “lấy công phá nhân tâm làm thượng sách…” từ đó đưa ra phẩm chất cần có của người làm công tác LĐQL: Tính toán cẩn trọng, dự báo chính xác, biện pháp đúng đắn! Và nhắc nhở người lãnh đạo phải biết thu phục nhân tâm khi giải quyết những vấn đề liên quan đến con ngươi... Nếu như ở công thức đầu CT: 1&2 thì vấn đề cần giải quyết chỉ là 1 hoặc 2 và đến công thức 3 thì đó là mối quan hệ 3 chiều: ba mặt một lời, 3 yếu tố cơ bản tạo nên thế mạnh của người lãnh đạo, ba quyền lực cơ bản. Hay như công thức thứ 6: Lục Hà: sáu điều ghi nhớ trong ứng xử, sáu việc cần làm… Có lẽ vì lý do sắp xếp và dẫn dắt khoa học này mà tác giả đã đặt những nguyên tắc ứng xử của công tác LĐQL với tựa: “10 Công Thức liên quan lãnh đạo quản lý”. Thiển nghĩ cũng có thể do khiêm nhường mà tác giả không đặt tựa sách là: “10 nguyên tắc lãnh đạo quản lý”? Thực ra nên đặt như vậy sát với nội dung hơn! Bởi không phải đơn thuần là những việc “Liên quan” mà thực chất là những bài toán và lời giải trực diện của người làm công tác này! Đọc hết cuốn sách, cảm nhận đầu tiên là : hầu như mọi ngóc ngách cần phải lưu tâm, cần phải giải quyết của người làm công tác LĐQL đều được tác giả đề cập đến!
…Đến những kiến thức tổng hợp về nghệ thuật quản lý!
Điều quan tâm của người làm công tác quản lý, nhất là người đứng đầu một đơn vị, một tổ chức là việc giữ gìn đoàn kết nội bộ, phát huy tối đa năng lực của cấp dưới, duy trì nề nếp trật tự của bộ máy do minh quản lý v.v... để tạo ra một sức mạnh tổng hợp đạt đến mục đích cuối cùng là sự thành công! Nếu đó là mục đích thì nội dung cuốn sách đã đáp ứng một cách hoàn hảo: Là người lãnh đạo chắc chắn phải đối diện với tất cả những việc lớn, nhỏ trong lĩnh vực mình phụ trách như: chọn người, điều hành công việc, ứng xử với người trong và ngoài đơn vị, tổ chức… đến tình huống cụ thể như: giải quyết mối xung đột trong tranh luận ở cuộc họp mà đôi bên chưa phân thắng bại, thì phải làm thế nào trong khi mình là người cầm trịch; Từ việc tế nhị góp ý của cấp trên với cấp dưới, đến sắp xếp nơi làm việc của lãnh đạo sao cho phù hợp với phong thủy! Và cả việc giải bài toán hóc búa, thường làm mất thời gian công sức của người làm công tác LĐQL là khi trong nội bộ có kẻ muốn phá bĩnh!
Đối tượng của LĐQL mà tác giả đề cập tương đối rộng là những người thuộc mọi tầng lớp của xã hội ta. Do đó, quan điểm kết hợp hài hòa trong LĐQL phải phù hợp với tập quán, tâm lý của người Á Đông. Đó là phàm đã giải quyết việc gì cũng phải kết hợp: Tình và Lý: Tổ chức quản lý lao động một cách khoa học là cái đích đầu tiên của công tác LĐQL cần đạt đến. Do đó, những công thức mang đậm chất định lượng như CT:1&2; CT 9 nút mà việc phân tích số 9 theo phương pháp số học với những phép tính khá thú vị! hay công thức cuối: 10= 7+3; CT: 8 chữ chữ vàng v.v... cho thấy ở vị Tướng viết sách: chính là sự chi lý, chính xác là một khuôn phép không thay đổi như công thức, để nói lên sự chặt chẽ nhà binh, đòi hỏi sự nghiêm minh, chuẩn xác. Hay nói cách khác đó là cách quản lý thiên về luật lệ, qui tắc – có thể hiểu nôm na là LĐQL theo quan điểm “ Pháp trị”.
Tuy nhiên, một đơn vị, tổ chức ở xã hội ta thì không thể áp dụng máy móc như thế được: sẽ thất bại nếu coi yếu tố con người như một bánh răng trong một cỗ máy theo công thức của nhà quản lý người Mỹ: Fredericl Winslow Taylor- cha đẻ của chuyên môn hóa quản lý: “mỗi nhân viên được gắn chặt với một vị trí làm việc theo nguyên tắc chuyên môn hóa”. Bản chất của người Á Đông là không thể làm bất cứ việc gì mà không liên quan đến tình cảm! yếu tố đó có quan hệ đến chất lượng công việc. Do đó không thể ấn người lao động vào một cỗ máy để rồi bắt phải chạy ra sản phẩm một cách tối ưu! Thế nên trong những công thức mà thực chất là những nguyên tắc ứng xử của người LĐQL, tác giả đã vận dụng rất nhiều những kiến thức mang đậm tính triết lý phương Đông: Đề cao phẩm chất đạo đức của người lãnh đạo như: ba cái quí đặc biệt của Lão Tử: Từ thiện, tiết kiệm, không dám làm trước thiên hạ; Bốn đức tính: Cần, kiệm, liêm, chính theo Tư tưởng Đạo đức Hồ Chí Minh. Hoặc như: “Thất cầm Mạnh Hoạch” (Tam quốc diễn nghĩa- La Quán Trung) ở công thức 7; “Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm” (truyện Kiều- Nguyễn Du), xây dựng môi trường làm việc tốt mang yếu tố phong thủy - ở công thức thứ 9; vận dụng những điều răn của Nhà Phật ở công thức cuối v.v... Đúng như tác giả khẳng định: “Hoạt động quản lý là hoạt động thuyết phục lòng người” (Trang 66 - dòng 12 tdl) những công thức mang đậm chất định tính đề cao yếu tố con người với những phẩm chất cần thiết lại cho thấy khoa học quản lý mang nhiều yếu tố giáo dục, thuyết phục: thiên về tình nhiều hơn lý của phương pháp ta có thể tạm gọi là “Đức trị”. Cái hay ở tác giả cuốn sách chính là áp dụng nhuần nhuyễn giữa Lý và Tình trong những công thức LĐQL của mình. Hay nói cách khác là kết hợp hài hòa giữa nguyên tắc khuôn mẫu với giáo dục, thuyết phục. Nó hoàn toàn phù hợp với cung cách quản lý mới nhưng vẫn mang đậm tập quán làm việc của người phương Đông.
Với những công thức mà tác giả có lẽ đã trải nghiệm trong cuộc đời làm công tác lãnh đạo của mình, nên những ý kiến được đúc kết rất tâm huyết nhưng cũng thật sinh động. Điều đó ta có thể tìm thấy những câu chuyện mà tác giả đưa ra làm ví dụ minh chứng hết sức thú vị và độc đáo. Tùy từng góc độ xem xét để ta thấy đượcgiá trị của cuốn sách: nếu coi LĐQL là một nghề thì đây là cuốn sách cho ta kiến thức về nghề nghệp! Nếu là mối quan hệ giao tiếp thì ta tìm thấy ở đây những quy tắc về văn hóa ứng xử! Và đó là điều mà bất cứ người đang hoặc sắp làm công tác LĐQL ở bất cứ cơ quan, doanh nghiệp trong, ngoài Nhà nước cũng cần quan tâm nghiên cứu tham khảo. Đối với người đương chức thì cuốn sách quả thật như người bạn tâm tình: vừa giúp ta so sánh đối chiếu những việc đã qua, vừa cho ta đúc rút tích lũy những kinh nghiệm để không phạm sai lầm. Nếu bạn đang làm LĐQL và là người thẳng thắn thì qua những công thức ấy sẽ đối chiếu để tự đánh giá mình đạt bao nhiêu % trong cương vị đang nắm giữ. Ngược lại, sẽ là lời khuyên chân tình là hành trang cần thiết cho các bạn trẻ đang chuẩn bị dấn thân vào lĩnh vực đầy hấp dẫn nhưng cũng trải đầy chông gai: công tác lãnh đạo quản lý!.
Đối tượng cuốn sách này đề cập như tựa đề đã nêu, đó là những người làm công tác lãnh đạo quản lý (LĐQL) nói chung, nhưng chính xác là người đứng đầu một đơn vị, một tổ chức. Ta sẽ ngại ngùng đọc cuốn sách vì cho rằng sách do một vị Tướng viết, có lẽ nó chỉ thích hợp với các nhà lãnh đạo chỉ huy trong binh nghiệp. Người viết bài này cũng từng có ý nghĩ tương tự khi mới cầm cuốn sách trong tay!
Từ cách dẫn dắt cuốn hút, khoa học…
Thế nhưng, thật bất ngờ khi nghiên cứu kỹ từng trang viết. Với lối dẫn dắt lôi cuốn ngay từ trang đầu ở công thức thứ nhất (công thức 1&2) cho đến công thức cuối cùng (công thức 10= 7+3). Phải chăng đó là phương pháp của một Nhà giáo viết sách: Với cách tạo cho người đọc tiếp cận hết sức tự nhiên từ những công việc thường nhật như bước đi: “một hai, một hai” trong đội ngũ hành tiến, để dẫn đến việc thể hiện thứ bậc trong một trật tự mà người đứng đầu luôn hướng tới. Từ 1&2 trong sắp xếp của tạo hóa như : mũi, miệng, rốn (là 01) và: hai mắt, hai tai, hai tay… (là 02) để dẫn đến sự cân đối, hài hòa, hợp lý trong công tác LĐQL với: lợi ích cá nhân và tập thể, về trách nhiệm và nghĩa vụ v.v…
Những công thức thường gắn liền với con số giúp người đọc dễ tiếp cận, dễ nhớ nhưng cũng có thể dễ dẫn đến sự nhàm chán! Vậy nên trừ công thức đầu tiên và công thức cuối cùng thì các công thức khác đều mang một tên riêng. Những cái tên mang đến sự bất ngờ thú vị như công thức thứ bảy với tên rất “ Tam quốc chí” là : “ Thất cầm Mạnh Hoạch” (7 lần bắt, 7 lần thả Mạnh Hoạch của Khổng Minh - Gia Cát Lượng). Thực ra đó chỉ là cách nhập dẫn của tác giả để đi từ phương kế của Khổng Minh: “lấy công phá nhân tâm làm thượng sách…” từ đó đưa ra phẩm chất cần có của người làm công tác LĐQL: Tính toán cẩn trọng, dự báo chính xác, biện pháp đúng đắn! Và nhắc nhở người lãnh đạo phải biết thu phục nhân tâm khi giải quyết những vấn đề liên quan đến con ngươi... Nếu như ở công thức đầu CT: 1&2 thì vấn đề cần giải quyết chỉ là 1 hoặc 2 và đến công thức 3 thì đó là mối quan hệ 3 chiều: ba mặt một lời, 3 yếu tố cơ bản tạo nên thế mạnh của người lãnh đạo, ba quyền lực cơ bản. Hay như công thức thứ 6: Lục Hà: sáu điều ghi nhớ trong ứng xử, sáu việc cần làm… Có lẽ vì lý do sắp xếp và dẫn dắt khoa học này mà tác giả đã đặt những nguyên tắc ứng xử của công tác LĐQL với tựa: “10 Công Thức liên quan lãnh đạo quản lý”. Thiển nghĩ cũng có thể do khiêm nhường mà tác giả không đặt tựa sách là: “10 nguyên tắc lãnh đạo quản lý”? Thực ra nên đặt như vậy sát với nội dung hơn! Bởi không phải đơn thuần là những việc “Liên quan” mà thực chất là những bài toán và lời giải trực diện của người làm công tác này! Đọc hết cuốn sách, cảm nhận đầu tiên là : hầu như mọi ngóc ngách cần phải lưu tâm, cần phải giải quyết của người làm công tác LĐQL đều được tác giả đề cập đến!
…Đến những kiến thức tổng hợp về nghệ thuật quản lý!
Điều quan tâm của người làm công tác quản lý, nhất là người đứng đầu một đơn vị, một tổ chức là việc giữ gìn đoàn kết nội bộ, phát huy tối đa năng lực của cấp dưới, duy trì nề nếp trật tự của bộ máy do minh quản lý v.v... để tạo ra một sức mạnh tổng hợp đạt đến mục đích cuối cùng là sự thành công! Nếu đó là mục đích thì nội dung cuốn sách đã đáp ứng một cách hoàn hảo: Là người lãnh đạo chắc chắn phải đối diện với tất cả những việc lớn, nhỏ trong lĩnh vực mình phụ trách như: chọn người, điều hành công việc, ứng xử với người trong và ngoài đơn vị, tổ chức… đến tình huống cụ thể như: giải quyết mối xung đột trong tranh luận ở cuộc họp mà đôi bên chưa phân thắng bại, thì phải làm thế nào trong khi mình là người cầm trịch; Từ việc tế nhị góp ý của cấp trên với cấp dưới, đến sắp xếp nơi làm việc của lãnh đạo sao cho phù hợp với phong thủy! Và cả việc giải bài toán hóc búa, thường làm mất thời gian công sức của người làm công tác LĐQL là khi trong nội bộ có kẻ muốn phá bĩnh!
Đối tượng của LĐQL mà tác giả đề cập tương đối rộng là những người thuộc mọi tầng lớp của xã hội ta. Do đó, quan điểm kết hợp hài hòa trong LĐQL phải phù hợp với tập quán, tâm lý của người Á Đông. Đó là phàm đã giải quyết việc gì cũng phải kết hợp: Tình và Lý: Tổ chức quản lý lao động một cách khoa học là cái đích đầu tiên của công tác LĐQL cần đạt đến. Do đó, những công thức mang đậm chất định lượng như CT:1&2; CT 9 nút mà việc phân tích số 9 theo phương pháp số học với những phép tính khá thú vị! hay công thức cuối: 10= 7+3; CT: 8 chữ chữ vàng v.v... cho thấy ở vị Tướng viết sách: chính là sự chi lý, chính xác là một khuôn phép không thay đổi như công thức, để nói lên sự chặt chẽ nhà binh, đòi hỏi sự nghiêm minh, chuẩn xác. Hay nói cách khác đó là cách quản lý thiên về luật lệ, qui tắc – có thể hiểu nôm na là LĐQL theo quan điểm “ Pháp trị”.
Tuy nhiên, một đơn vị, tổ chức ở xã hội ta thì không thể áp dụng máy móc như thế được: sẽ thất bại nếu coi yếu tố con người như một bánh răng trong một cỗ máy theo công thức của nhà quản lý người Mỹ: Fredericl Winslow Taylor- cha đẻ của chuyên môn hóa quản lý: “mỗi nhân viên được gắn chặt với một vị trí làm việc theo nguyên tắc chuyên môn hóa”. Bản chất của người Á Đông là không thể làm bất cứ việc gì mà không liên quan đến tình cảm! yếu tố đó có quan hệ đến chất lượng công việc. Do đó không thể ấn người lao động vào một cỗ máy để rồi bắt phải chạy ra sản phẩm một cách tối ưu! Thế nên trong những công thức mà thực chất là những nguyên tắc ứng xử của người LĐQL, tác giả đã vận dụng rất nhiều những kiến thức mang đậm tính triết lý phương Đông: Đề cao phẩm chất đạo đức của người lãnh đạo như: ba cái quí đặc biệt của Lão Tử: Từ thiện, tiết kiệm, không dám làm trước thiên hạ; Bốn đức tính: Cần, kiệm, liêm, chính theo Tư tưởng Đạo đức Hồ Chí Minh. Hoặc như: “Thất cầm Mạnh Hoạch” (Tam quốc diễn nghĩa- La Quán Trung) ở công thức 7; “Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm” (truyện Kiều- Nguyễn Du), xây dựng môi trường làm việc tốt mang yếu tố phong thủy - ở công thức thứ 9; vận dụng những điều răn của Nhà Phật ở công thức cuối v.v... Đúng như tác giả khẳng định: “Hoạt động quản lý là hoạt động thuyết phục lòng người” (Trang 66 - dòng 12 tdl) những công thức mang đậm chất định tính đề cao yếu tố con người với những phẩm chất cần thiết lại cho thấy khoa học quản lý mang nhiều yếu tố giáo dục, thuyết phục: thiên về tình nhiều hơn lý của phương pháp ta có thể tạm gọi là “Đức trị”. Cái hay ở tác giả cuốn sách chính là áp dụng nhuần nhuyễn giữa Lý và Tình trong những công thức LĐQL của mình. Hay nói cách khác là kết hợp hài hòa giữa nguyên tắc khuôn mẫu với giáo dục, thuyết phục. Nó hoàn toàn phù hợp với cung cách quản lý mới nhưng vẫn mang đậm tập quán làm việc của người phương Đông.
Với những công thức mà tác giả có lẽ đã trải nghiệm trong cuộc đời làm công tác lãnh đạo của mình, nên những ý kiến được đúc kết rất tâm huyết nhưng cũng thật sinh động. Điều đó ta có thể tìm thấy những câu chuyện mà tác giả đưa ra làm ví dụ minh chứng hết sức thú vị và độc đáo. Tùy từng góc độ xem xét để ta thấy đượcgiá trị của cuốn sách: nếu coi LĐQL là một nghề thì đây là cuốn sách cho ta kiến thức về nghề nghệp! Nếu là mối quan hệ giao tiếp thì ta tìm thấy ở đây những quy tắc về văn hóa ứng xử! Và đó là điều mà bất cứ người đang hoặc sắp làm công tác LĐQL ở bất cứ cơ quan, doanh nghiệp trong, ngoài Nhà nước cũng cần quan tâm nghiên cứu tham khảo. Đối với người đương chức thì cuốn sách quả thật như người bạn tâm tình: vừa giúp ta so sánh đối chiếu những việc đã qua, vừa cho ta đúc rút tích lũy những kinh nghiệm để không phạm sai lầm. Nếu bạn đang làm LĐQL và là người thẳng thắn thì qua những công thức ấy sẽ đối chiếu để tự đánh giá mình đạt bao nhiêu % trong cương vị đang nắm giữ. Ngược lại, sẽ là lời khuyên chân tình là hành trang cần thiết cho các bạn trẻ đang chuẩn bị dấn thân vào lĩnh vực đầy hấp dẫn nhưng cũng trải đầy chông gai: công tác lãnh đạo quản lý!.
