Thế là, bạn đang đua chuột

[Nguyễn Phi Vân]

Ai đi làm cũng muốn mình thăng tiến, muốn mình được chú ý, trân trọng, cất nhắc, vv. Đó là chuyện hết sức bình thường. Ai đi làm cũng muốn được trọng dụng. Tuy nhiên, ý định trong trẻo ban đầu đó đôi khi có thể biến thành cuộc đua chuột - rat race mà bạn tham gia lúc nào không hay. Đó là cuộc đua giành lấy quyền lực, địa vị, lợi ích, và cả sự chú ý của bề trên. Cuộc đua này hiện diện ở hầu hết các công ty, tổ chức, đặc biệt là ở những môi trường có văn hoá cạnh tranh cao. Ở đó, người ta lao vào đường đua một cách cố ý hay vô tình. Và trên đường đua ấy, không ít người ngã gục vì áp lực, vì rối loạn lo âu, thậm chí là trầm cảm….

Câu hỏi là, đi làm thôi, có cần phải ép bản thân ra nông nỗi hay không? Công việc thôi, tại sao phải vắt cạn tâm sức và niềm vui, hạnh phúc của mình vì những thứ chẳng liên quan gì tới chuyên môn như vậy? Đã đua, nghĩa là đã tham gia vào cuộc đấu tranh chính trị. Mà đã là chính trị thì, chuyện bạn giỏi hay không giỏi không quan trọng. Quan trọng là, bạn mưu mô và lưu manh tới cỡ nào.

Nhưng đó, là lựa chọn của mỗi người. Thích, thì cứ làm, không ai cản. Còn đối với những ai lỡ đua rồi mà bản thân còn chưa biết, thì đây là 7 dấu hiệu cho thấy bạn đang đua. Nếu thấy mình có dấu hiệu đang đua, thì quyết định đua tiếp hay dừng lại là tuỳ thuộc ở bạn. Đời này không ai bắt ai làm được chuyện gì. Cũng không có hoàn cảnh, tình huống nào áp đặt bạn phải làm gì. Tất cả, chỉ đơn thuần là lựa chọn của mỗi cá nhân về cách sống, cách tương tác với thế giới bên ngoài mà thôi. 7 dấu hiện bạn đang tham gia đua chuột đây nhé:

• Bạn mệt mỏi, cạn kiệt: Khi ai đó ở trong tình trạng lúc nào cũng uể oải, mệt mỏi, không còn năng lượng, điều đó chứng tỏ bạn đang có nhiều vấn đề. Có thể, bạn đã ép mình làm việc quá sức, không nghỉ ngơi, mất ngủ, stress liên tục và dài hạn, sức khoẻ giảm sút, bệnh đủ thứ, và có dấu hiệu trầm cảm nhẹ. Nếu đang trong tình trạng như thế, là bạn đang đua mà không hay biết. Muốn lấy lại cả sức khoẻ vật lý lẫn tinh thần, bạn cần phải rời khỏi đường đua ngay lập tức, trả lại sự cân bằng cho bản thân. Đừng bất chấp tất cả để đạt được vài vài ba thứ danh lợi phù phiếm. Ngày mà bạn gục ngã, chẳng ai dừng đua để hỏi thăm đâu. Đổ bệnh rồi, chỉ khổ cho bản thân và người nhà. Đau nhất, là bạn đang đánh đổi chính sức khoẻ và sinh mạng của mình vì những thứ phù du không đáng.

• Bạn chỉ biết công việc: Bạn bị cuốn vào công việc, và tất cả cuộc đời bạn chỉ có công việc, công việc, công việc. Bạn viện lý do là kiếm tiền, lo tài chính nuôi gia đình nên phải lo làm việc. Bạn không còn thời gian cho bất kỳ ai, kể cả những người thân nhất. Thậm chí khi bạn đang bên cạnh họ, bạn cũng vẫn đang cắm mặt vào điện thoại, nhắn tin cho sếp, đồng nghiệp, nhân viên, vv để bàn chuyện công việc. Cuộc đời bạn, ngoài công việc ra, chẳng còn thứ gì khác đáng nói và cần nói. Người kiểu này tôi gặp rất nhiều. Mối quan tâm duy nhất của họ là công việc. Họ là những người khá boring - chán ngắt vì họ chẳng có đề tài gì khác. Cũng vì vậy, họ không còn mối quan hệ nào khác ngoài quan hệ công việc. Tình cảm và quan hệ gia đình, xã hội của họ ngày càng tệ, vì họ chẳng bao giờ dành thời gian. Mà, để làm gì cơ chứ?

• Quan hệ gia đình, xã hội của bạn có vấn đề: Vì không dành thời gian, nên đương nhiên quan hệ có vấn đề, có thể là vấn đề về quan hệ vợ chồng, vấn đề quan hệ với con cái, người thân, bạn bè, vv, mọi người xung quanh cuộc đời của bạn. Quan hệ mà, có dành thời gian chất lượng để xây dựng và giữ gìn thì nó còn. Không thì nó mất thôi. Không ai có thể bắt ai phải thương yêu mình cả, cho dù bạn là người mang tiền về nhà. Tiền bạc không mua được tình yêu thương. Chỉ có sự gần gũi, quan tâm, chia sẻ thường xuyên mới khiến cho tình yêu thương nẩy nở. Cho nên, đừng quăng tiền vào mặt người khác, và bực tức vì bạn đã hy sinh kiếm tiền mà không nhận được sự bù đắp đúng giá. Mỗi người xung quanh ta nhu cầu họ khác nhau. Có khi, chỉ là một cái nắm tay, một cuộc cà phê, chứ không liên quan gì tới tiền.

• Bạn tăng cân hay sụt cân bất thường: Thường thì, khi người ta không còn thời gian quan tâm ăn uống điều độ thì sẽ dẫn tới tình trạng tăng cân hay sụt cân bất thường. Khi cơ thể phản ứng, bạn cần phải chú ý. Có thể bạn đã vì quá xà quần trong công việc mà quên cả việc ăn uống ngủ nghỉ, tập thể dục đều đặn. Sự rối loạn trong cân bằng cuộc sống cho thấy bạn đang có vấn đề trong công việc.

• Bạn tỏ ra bất lực, hay phát biểu những câu dạng như “Chịu thôi”, “Công việc nó thế. Không làm gì khác được”: Khi bạn tỏ thái độ là bản thân không làm gì khác được, không thay đổi được, p[hải thích nghi với hoàn cảnh, vì công việc nó đòi hỏi thế, thì bạn đang chứng tỏ bản thân mất control. Bạn không còn kiểm soát và quyết định được nữa. Mọi thứ nó nằm trong guồng quay như thế, và bạn bất lực. Cuộc đua này có luật chơi của nó, và bạn bất lực. Mà người đã mất kiểm soát, đã bất lực rồi, thì họ cả đời chỉ xà quần trong cuộc đua thôi. Cho đến khi không đua nổi nữa, thân tàn ma dại, và bị chính con game này nó tự động loại ra.

• Bạn hay nhớ và nghĩ về quá khứ: Lý do đơn giản lắm, vì quá khứ nó đã định hình, và bạn còn biết nó ra sao. Bạn sợ phải nghĩ về tương lai, vì bạn lo sợ, vì bạn không biết mình đang đua thành tích cỡ nào, vì không biết ngày nào mình có thể bị loại ra và ai đó sẽ chiếm mất thứ mình đang có hay không. Sự sợ hãi khiến bạn tiêu cực, đầu óc lúc nào cũng quan sát rủi ro, và càng nghĩ càng sợ. Đua mà, có lúc thắng thì cũng đến lúc thua. Không ai được mãi và cũng chẳng ai thua mãi.

• Bạn thiếu mục đích sống: Cuộc đời của bạn là một cuộc đua. Thế thôi! Bạn bắt đầu, và bạn cứ thế đua. Bạn chẳng có mục đích hay giá trị sống gì rõ ràng. Tất cả chỉ là tiền bạc, danh vọng, sự thắng thua tại chốn công danh. Cả đời, bạn chưa bao giờ làm gì vì một mục đích lớn hơn, tốt đẹp hơn, nhân văn hơn. Đề làm gì cơ chứ, khi bạn đang trong đường đua. Nhưng ai đua mãi rời cũng sẽ mệt. Rồi sẽ có một ngày, bạn dừng lại bên đường và tự hỏi, why? Tại sao mình phải đua? Đua để được gì? Đua có làm cho bạn hạnh phúc hơn không, hay ngược lại? Đua, để có, hay là để mất? Ai cũng thế. Sống mà không có mục đích thì sẽ có lúc loay hoay, mất phương hướng, cảm thấy cuộc sống không còn ý nghĩa, nhất là người luôn quay cuồng trong một cái guồng nào đó mà chẳng hiểu vì sao.

Nếu biết mình đang đua chuột, có lẽ bạn nên dừng lại, hỏi mình có muốn tiếp tục không. Lựa chọn là của bạn thôi. Không có đúng sai hay dở. Nhưng cuộc đời có cả giọt nắng cuối ngày và bình minh thời rực rỡ. Một kiếp người hữu hạn giữa nhân gian. Cho nên, đua cũng hết một đời, cười cũng qua một kiếp. Hạnh phúc hay không là lựa chọn của hôm nay, ngay lúc này đây, vì ngày mai ai biết….

Nguyễn Phi Vân