Tôi thích rất nhiều thứ: Màu xanh nước biển, những trái dâu và tình yêu. Nhưng tình yêu nam nữ, chính xác là gì?
Tùy thuộc vào người bạn hỏi.
Phần lớn chúng ta khá chắc chắn chúng ta biết thế nào là yêu khi ta cảm nhận thấy nó. Nhưng những xúc cảm, một trạng thái tinh thần, thì phức tạp và đa dạng hơn để bất cứ ai trong chúng ta, kể cả một chuyên gia, có thể miêu tả đầy đủ. Cái bạn trải qua tùy thuộc vào bộ phận nào của con voi bạn chạm vào.
Rất nhiều nhà tâm lý học, nhà triết học, thậm chí cả một nhà toán học đã viết các cuốn sách cho ta cái nhìn mới mẻ về tình yêu. Từ ba ấn bản này, tôi đã thu thập lại mười lầm tưởng phổ biến nhất, và những lý do của tác giả tại sao chúng lại không như ta vẫn nghĩ.
TÌNH YÊU ĐÍCH THỰC, HAY LÀ NHỮNG GIẢ ĐỊNH SAI LẦM?
1. Tình yêu là một cảm xúc vô lý, bạn hoặc là “yêu” hoặc là “không yêu”
Điều đó là không đúng, theo nhà triết học Berit Brogaard, tác giả của cuốn Bàn về tình yêu: Những sự thật đơn giản về một cảm xúc phức tạp (On Romantic Love: Simple Truths about a Complex Emotion). Thực tế, tình yêu tuân theo cấp độ. Bạn có thể yêu một chút, yêu rất nhiều hoặc không yêu chút nào. Thỉnh thoảng những cảm giác của bạn khá lý trí; những lúc khác nó lại là vô lý.
2. Bạn không thể làm mình ngừng yêu hoặc chưa từng yêu
Nhưng bạn có thể. Bạn có thể dùng các chiến thuật để giúp bản thân thoát khỏi tình yêu mà bạn nghĩ là sai trái với bạn, theo lời Brogaard, tác giả của một cuốn sách là tập hợp thú vị các quan điểm mạnh mẽ, những câu chuyện có thật đầy chi tiết và tính đáng tin cậy về mặt học thuật.
3. Rơi vào tình yêu là một trạng thái sinh lí độc nhất
Không hẳn, Brogaard viết. Nó giống nhiều hơn với những gì xảy ra khi bạn phản ứng lại những nguy hiểm cảm thấy với sự tăng cao của cortisol và các hormones khác được chuẩn bị cho bạn để cao chạy xa bay hay chiến đấu. Do sự bí ẩn và hấp dẫn giới tính của đối tác tiềm năng mới, hạch hạnh nhân (amygdata) của bạn được hoạt hóa mạnh. Các chất dẫn truyền thần kinh báo hiệu cho tuyến thượng thận điều gì đó phấn khích, sợ hãi hay bí ẩn đang xảy ra. Như vậy, tình yêu có thể cảm nhận và hành động trong não bộ của bạn giống với cocaine.
4. Nỗi đau cảm xúc của một mối tình thất bại khác với những nỗi đau khác
Không đúng. Brogaard trích dẫn các nghiên cứu chỉ ra rằng cùng một loại dây thần kinh neuron bắt lửa khi một người trải qua nỗi đau thể lý hay tâm lý.
LÀM THẾ NÀO CHÚNG TA ĐẾN VỚI NHAU?
5. Gặp đúng người là một hành động tung súc sắc đầy may rủi
Không phải vậy, nhà toán học sơ cấp và khoa học phức tạp Hannah Fry, tác giả của cuốn sách: Toán học của tình yêu: Các kiểu mẫu, Bằng chứng và Cuộc tìm kiếm cho phương trình cuối cùng (The Mathematics of Love: Patterns, Proofs, and the Search for the Ultimate Equation). Bà đưa ra một thủ thuật để tăng các số lẻ của bạn: Ít kén chọn hơn. Ngừng khăng khăng rằng bạn chỉ bị thu hút và sẵn lòng hẹn hò một số nhỏ trong những người bạn gặp- Những người đáp ứng đặc điểm về tuổi và giáo dục bạn thích- Tăng con số này lên và số lẻ của bạn sẽ được cải thiện. Thêm nữa, đừng khăng khăng lựa chọn ai đó có đầy đủ các yếu tố của nửa kia hoàn hảo. Rất nhiều cặp đôi hạnh phúc chia sẻ rằng họ chưa bao giờ nghĩ sẽ tìm thấy niềm vui bên ai đó như bạn đời của mình, thậm chí là ai đó giết nhện và ghét nhạc jazz.
6. Luôn có ai đó ngoài kia hợp với bạn hơn là người yêu hiện tại của bạn.
Không nhất thiết. Tuân theo lý thuyết dừng tối ưu (optimal stopping theory) trong toán học, Fry viết, đầu tiên bạn tính độ dài thời gian của cuộc đời hẹn hò của bạn; hoàn toàn từ chối 37% đầu tiên bạn hẹn hò, và rồi gắn bó với người tiếp theo bạn gặp, người tốt hơn bất cứ ai bạn đã từng từ chối. Tất nhiên, Fry hài hước giải thích, có những sai sót trong công thức này, và bà khám phá ra chúng trong vài mức độ và với sự hóm hỉnh đủ nhiều, bà để cho người đọc tự lựa chọn giữa sự may rủi của lựa chọn quá sớm và sự liều lĩnh của việc quá kén chọn.
KHOA HỌC CÓ THỂ LÀM GÌ VỚI TÌNH YÊU?
7. Lần lượt chia sẻ điều bạn giận dữ với người kia là một phương pháp trị liệu hiệu quả
Không thể nào, John Mordechai Gottman, một nhà tâm lý học và nhà nghiên cứu về các mối quan hệ trong 40 năm qua viết trong cuốn : Những nguyên lý cơ bản về tình yêu và tình dục: Khoa học mới về tình yêu (Principia Amoris: The new Science about Love). Trong thực tế, giận dữ không giúp bạn giải tỏa. Bằng cách tự do bày tỏ những suy nghĩ tiêu cực nhất của bản thân, bạn chỉ thấy tức giận hơn mà thôi.
8. Để được nhận lại, bạn phải cho đi tương đương
Thực ra, tư duy quid pro quo (có qua có lại) đã được phát hiện thấy là một dấu hiệu xác nhận cho những mối quan hệ đổ vỡ, Gottman khẳng định. Trong những mối quan hệ bền vững nhất, mỗi người cho đi mà không mong đợi nhận lại gì cả.
9. Tình yêu không thể đoán trước
Đừng tin vào điều đó, Gottman viết. Nhiều nghiên cứu chứng minh rằng tình yêu là có thể đoán trước. Trong phòng thí nghiệm của mình, ông có thể dự đoán được tình trạng ly hôn trong khoảng thời gian 6 năm với 90% chính xác. Phần nhiều của sự chính xác này dựa trên cách các cặp đôi xử lí mâu thuẫn và những nhận xét tích cực cũng như tiêu cực họ dành cho nhau.
10. Các cặp đôi chắc chắn sẽ dừng quan hệ tình dục quá nhiều
Gottman bác bỏ sự nhầm lẫn thông thường này một cách tao nhã: Sử dụng thuật toán của định lí trò chơi, tôi đã chứng minh được một cặp đôi sẽ dừng lại việc quan hệ tình dục nhiều nếu có bất kì cái giá tiêu cực nào khi nói không với sex. Chừng nào cái giá của việc nói không với lời mời gọi sex từ bạn đời chỉ là một số nhỏ dương (không phải số 0), tôi đã chỉ ra rằng cặp đôi đó sẽ có rất nhiều sex ( Lời khẳng định quan trọng và đáng ngạc nhiên này được giải thích đầy đủ hơn ở trang 51 cuốn Principia Amoris, cuốn sách tôi đánh giá rất cao).
Ngọc Anh dịch
Nguồn: https://www.psychologytoday.com/blog/cre...e-exploded
