Nguyễn Phi Vân
Chuyên gia
Ai cũng nghĩ, mình đang bận rộn quá, cuộc sống hãy còn gian nan quá, chí lớn chưa thành, sự nghiệp dở dang, tài khoản chưa đủ tiền, nhà chưa đủ cao, xe chưa đủ lé mắt thiên hạ, tiếng tăm chưa đủ kiêu hùng, vợ chồng con cái tận hưởng chưa tới nóc, giấc mơ sung sướng vẹn toàn hãy còn cách xa, xa lắm…. Mà con người thì vốn ích kỷ, chuyện gì cũng nghĩ cho mình trước. Mình được đã rồi rảnh rỗi mới nghĩ phần thiên hạ. Mình sướng đã rồi hẵng nghĩ tới chúng nó. Mình hưởng đã đời đi rồi từ từ chia vài miếng vương vãi cho người. Thành ra, trong cái tình thế mình còn chưa có được, hưởng xong, đừng ai nói tới chuyện giúp đỡ người này, hỗ trợ người nọ, tử tế với đời và sống đẹp với cộng đồng. Nhưng đó, thật ra chỉ là thứ lý do lý trấu nửa vời mà bạn đang vay mượn để biện hộ cho sự ích kỷ của chính mình.
Nếu nói về sự thiếu thốn, sự chưa hài lòng, mong cầu chưa thoả mãn, miền mơ ước chưa chạm vào thì có mà kể tới mấy vạn năm nữa vẫn kể chưa xong hết. Phàm đã là người, chẳng ai được hết mất hết, chẳng ai muốn gì có đó, chẳng ai mơ gì được nấy, chẳng ai gom hết phần mình rồi mới nghĩ chuyện nhà người. Đời này, có đến sẽ có đi, có được sẽ có mất, có lên sẽ có xuống, có cho sẽ có nhận, đừng lưu manh với người mà mong đời trả nghĩa cử đẹp cho. Cho nên, có khi bạn đừng dừng lại nơi này mà tính toán thiệt hơn, lo lắng về chuyện mình sống đẹp thì có được gì không, mình tử tế thì có lợi chỗ nào, mình cho đi thì bao giờ nhận lại. Khi bạn đã bắt đầu tính toán với đất trời, thì vũ trụ sẽ mở bàn cờ ra mà tính cho đến khi bạn bạc đầu, gục ngã. Có những lúc, bạn ngỡ mình lưu manh thắng số, tính hẫng tay trên vài người, tính trên cơ mấy game, tính qua mặt đời mấy cuộc, và bạn vênh vênh tự đắc, tao mạnh!
Ừ, thì cho là vậy đi, bạn đạp vào vài người trên đường đi lên, rồi để coi đứa nào sẽ đỡ bạn ở trên đường đi xuống. Đừng tưởng có tiền thì có thể mua thần bán thánh, mua lấy vận may và chèo kéo sự hơn thua. Vận đời nó vận hành đúng kiểu boomerang, quăng ra rồi nó sẽ quay về, gieo gì gặt nấy, what goes around comes around - quật đời game nào rồi thì sẽ nhận lại hậu quả không những y chang mà còn gấp vạn lần. Lưới trời lồng lộng nào ai chạy thoát được đâu. Cũng có người, co rút lại tính cho cái thân mình trước, mặc kệ đời, mặc kệ người, mặc kệ họ ra sao thì ra, lo cho mình trước đã. Vậy, nhưng lại muốn cả vũ trụ mở lòng ra, vô điều kiện và sẵn sàng giúp họ, đùa hết phần hơn về phía họ, ưu tiên hết lợi ích về cho họ, vv. Ở đâu ra vậy mấy người? Đời này đâu có rảnh. Bạn không giúp ai thì yêu cầu ai giúp mình? Bạn không cho đi thì ở đâu ra mà có người cho lại? Không ai trên đời này phải chịu chút trách nhiệm nào về bạn, không giúp bạn là đương nhiên vì bạn chẳng có liên quan gì tới người ta. Có chăng, thì vài người trong gia đình bạn, với tình yêu thương vô điều kiện, mới đi cung phụng cho cái sự đòi hỏi một chiều đó của bạn mà thôi. Không ai khác rảnh, nhé!
Cho nên, với mình, chuyện sống sao cho đàng hoàng, coi được, có sau có trước, sống cho cái nết được người ta thương mới là chuyện nền tảng. Không có gì ghê gớm, vĩ đại, wow wow gì ở đây. Đã là con người thì cơ bản nhất, ít ra, chuyện nhỏ nhất cần làm được là sống đẹp. Không ai thấy mình tào lao mà đi mở lòng giúp mình hết á. Không ai thấy mình lưu manh mà đem lòng thương yêu và giúp đỡ vô điều kiện. Đời này, càng không có ai ngu mà đi cung phụng cho cái sự kích kỷ của người khác. Hoặc là quan hệ theo đúng kiểu giao dịch, đúng giá trả tiền. Hai là người ta tính mãi không ra cái giá của sự không giới hạn, của vĩnh hằng, của vô tận…. Khi đó, không ai đòi cũng có người trả, không ai kêu người ta vẫn làm, không cần hô hào truyền động lực gì người ta vẫn giúp. Người ta giúp vì bản thân họ muốn làm, không liên quan gì tới trò mèo nào của ai. Bỏ đi! Thôi đừng ngồi đó tính toán nữa chi. Hãy bắt đầu từ việc nhỏ nhất, cơ bản nhất mà một con người nên làm, sống tốt và sống đẹp.
Nhưng mà…, nhiều người nhưng mà lắm, vì ai cũng muốn thấy người khác làm trước, hy sinh trước, thấy người khác làm xong có được lợi lạc trước, không bị mất đi hay lỗ thứ gì cho an toàn, chắc chắn rồi mới xông vào. Khi bạn “nhưng mà” là bạn đã gieo quẻ tính rồi, thì trời đất sẽ chơi kiểu khác. Còn những người sống đẹp vô điều kiện, họ chỉ làm thế vì họ thật sự tin vào qui luật của vũ trụ, tin vào sự tốt đẹp còn hiện hữu trong đời, họ vui vẻ hạnh phúc khi tạo ra giá trị mỗi ngày, họ làm tất cả chẳng vì điều gì cả. Vì họ như thế, cho nên họ dấn thân âm thầm, làm việc không màng, chẳng bao giờ ngẩng đầu lên đòi hào quang hay sự biết ơn. Vì họ chỉ làm thôi, không cần PR, đánh bóng tên tuổi bằng ánh sáng giả tạo của hào quang, nên họ trở nên phi thường, vĩ đại trong mắt những người đã học được bài học biết ơn như tôi. Bạn hỏi, có những con người như vậy hay không, vì bạn chẳng bao giờ nhìn thấy. Dạ thưa, trong cuộc đời mình, tôi gặp không biết bao nhiêu người như thế. Với tôi, họ mới là người tôi ngưỡng mộ nhất, yêu thương nhất, mong muốn được làm gì đó để tạo thêm giá trị cho họ nhất, vì họ chẳng bao giờ yêu cầu hay mong cầu….
Trong team thư viện ước mơ chẳng hạn, có một ban quản trị tự nguyện, ngày ngày phải lo chuyện cơm áo gạo tiền cho doanh nghiệp mình, nhưng thư viện sáng tạo thì vẫn mở ào ào ở khắp miền tổ quốc. Họ được gì từ dự án? Không chút lợi lộc nào ngoài thêm việc, mất thời gian, lại còn hao hụt tài chính cá nhân, khi 90% phần chìm của tảng băng trôi, mọi hoạt động nền tảng chuẩn bị cho 1 thư viện khai trương nó khủng khiếp hơn là bạn tưởng. Nào là liên hệ sở giáo dục làm việc, nào là đi khảo sát thực tế mất bao nhiêu là thời gian, đường xá gian nan, khảo sát 10 có khi chỉ tài trợ được 5 theo tiêu chí nghiêm ngặt của dự án để đảm bảo tính bền vững. Những ngày khảo sát gian nan thế, vừa ra sức vừa bỏ tiền, vừa cam kết về mặt thời gian, doanh nghiệp thì vẫn cứ phải lao tâm vận hành, ai cám ơn và vinh danh họ? Và họ làm tất cả những việc đó vì cái gì? Họ được lợi gì đâu ngoài chuyện rước thêm cái mệt vào thân? Vậy, mà team vẫn cứ làm, vẫn cứ thầm lặng hàng ngày, để thư viện lại mở ra, những ước mơ nhỏ bé của các con lại được gieo hạt, thắng sáng và chắp cánh. Tôi ngưỡng mộ họ, những người hùng thầm lặng. Cám ơn Nhung, Huệ Anh, Hiên, Thu Trang, Trang Võ, thầy Thiên, Phú. Dù không ai biết đằng sau mỗi buổi khai trương là biết bao nhiêu công sức đổ vào, cô đều hiểu cả, biết cả, rất thương yêu, ngưỡng mộ, và biết ơn các em.
Bên cạnh đó, có rất nhiều bạn trẻ tình nguyện viên đã đồng hành, đóng góp thầm lặng và nhiệt huyết cho dự án. Nếu hỏi các bạn có gì trong tay chưa mà nhiệt tình cho đi như thế, câu trả lời là bản thân các bạn vẫn đang từng ngày phải cố gắng xây dựng sự nghiệp, sự ổn định tài chính, theo đuổi giấc mơ và hành trình của riêng mình. Nhưng sống đẹp đâu cần phải đợi chờ, đâu cần phải biện hộ là tôi chưa đủ nên chưa ai được đủ. Hành trình thư viện ước mơ, với tôi, thật ra là hành trình giúp các bạn mở ra những tư duy mới, những quan hệ mới, những kết nối mới cực kỳ quan trọng cho sự thành công của các bạn sau này. Quan trọng hơn, đây là hành trình tôi đi tìm tôi, nhìn vào khó khăn của người khác để bản thân mình thấy đủ, nhìn vào sự cố gắng của người khác để tìm thấy động lực bản thân, nhìn vào trái tim trong trẻo của người khác để dũng cảm hơn khi sống thật với chính mình. Không ai vinh danh, nhưng trời đất khắc ghi. Không ai rọi đèn sân khấu vào nhưng sân khấu trước giờ vốn đã là của bạn. Nhớ ai sẽ cám ơn người đó, cám ơn Giao, Hồng Vũ, Kim Thi, Nhã Trân, Nhi Đoàn, Hạnh Nguyên, Anna, Ly Na, Erica Lương, Trang Nguyễn, Minh Huy, Trung Hậu, Hồng Nhung, Huệ Nghiêm, Trang Alang, Thanh Thảo, Thảo Nhi, Nguyễn Thuý, Minh Nghi, Minh Châu, Chu Quỳnh….
Trên hành trình xông xáo của team thư viện ước mơ khắp các miền tổ quốc, có lẽ biết ơn sâu sắc và ngưỡng mộ tinh thần cho đi nhất còn phải kể đến team PVC Bạch Mã, đội xe bán tải của những thành viên cũng giống như thư viện ước mơ, ngày ngày lo việc nhà, tới chuyến lại bỏ hết xuống mà lên đường, nhiệt tình tổ chức, hỗ trợ, đưa chúng tôi đến những vùng khó tiếp cận nhất trên những lưng chừng núi. Họ được gì, ngoài việc phải bỏ ra thời gian quý báu của mình thay vì mưu sinh thì đi làm chuyện cộng đồng, góp xe mình vào, góp sức mình chung, và góp cả toàn bộ chi phí vận chuyển, sinh hoạt, và cả thực phẩm, quà tặng cho những trường thiếu thốn. Họ được gì ư? Chẳng được gì ngoài lòng biết ơn mênh mông và sự ngưỡng mộ vô giới hạn của chính tôi. Điều đó thì mang ra đổi chác gì được đâu, khi tôi cũng chỉ là một linh hồn nhỏ nhoi và vô danh trong vũ trụ này. Xin được cúi đầu cám ơn đội Bạch Mã. Xin cầu nguyện cho vũ trụ này sẽ mang nhiều duyên lành đến với mọi thành viên.
Trên hành trình xây dựng dự án Thư viện ước mơ, đã có không biết bao nhiêu nhà tài trợ cá nhân, tổ chức đã và đang cùng đồng hành. Tôi không thể kể ra hết ở đây nhưng xin một lần nữa cúi đầu cám ơn tất cả mọi người, cám ơn tấm lòng phụng sự cộng đồng, cám ơn sự cho đi vô điều kiện và niềm tin mà mọi người đã dành cho dự án. Cám ơn những nhân vật thầm lặng đã sử dụng truyền thông để giúp lan toả tinh thần dự án trong suốt chuyến Hà Giang lần này. Cám ơn Trung Nghĩa, hoa hậu Nông Thuý Hằng, Á hậu Hoa Đan, đạo diễn Nguyễn Nam và team Shark Tank, Nhật Vũ và team Phúc Tea.
Còn phải chờ bao lâu nữa mới có thể sống đẹp, chắc các bạn nên hỏi họ, vì họ chính là những bằng chứng sống động nhất về sống đẹp, ngay cả khi chưa có gì, chưa đủ hết, chưa nhận lại gì từ những sự cho đi. Họ chỉ thế thôi, vì đó là điều cơ bản nhất, quan trọng nhất, giá trị nhất của một đời người. Chờ ư? Ai chờ cứ chờ, cho đến khi đời rồi khô quắt queo trên những năm tháng đã phai. Bằng không, thì ai chờ làm gì, muốn sống đẹp thì cứ bắt đầu từ hôm nay mà sống, có điều kiệm gì đâu mà phải chờ, có lý do gì đâu mà phải chần chừ, suy đi tính tới. Chỉ là bước thêm một bước, hành động, dấn thân, dù bản thân đang ở trạng thái cuộc sống thế nào. Lựa chọn của chính mình, lựa chọn sống đẹp mới là quan trọng.
Nguyễn Phi Vân