Nguyễn Phi Vân
Chuyên gia
Theo báo cáo The Future of Jobs của Diễn đàn kinh tế thế giới, trong khung thời gian 2003-2007 tổng số lượng công việc mới được tạo ra khoảng 69 triệu jobs. Tổng số lượng công việc bị mất đi khoảng 83 triệu jobs. Điều này có nghĩa là trong 5 năm tới, với mức độ thay đổi như hiện tại thì sẽ có 14 triệu công việc bị mất đi, đồng nghĩa với 23% tổng số jobs không còn tồn tại trong hệ thống công việc nữa.
Top 3 công việc có số lượng giảm cao nhất bao gồm nhân viên nhập liệu với hơn 8 triệu jobs sẽ mất đi, thư ký riêng và thư ký hành chính với hơn 6 triệu jobs sẽ mất đi, nhân viên tính lương, kế toán viên với gần 5 triệu công việc sẽ mất đi. Số lượng công việc sẽ giảm đi nhanh chóng trong thời gian tới, tính theo thứ tự giảm từ nhiều nhất đến ít nhất, trừ top 3 bao gồm những công việc như sau:
Nhân viên bảo vệ
Nhân viên chăm sóc tòa nhà và người giúp việc
Nhân viên thu ngân và bán vé
Nhân viên kiểm kê hàng hóa
Công nhân dây chuyền và công xưởng
Nhân viên bưu điện
Giao dịch viên ngân hàng
Nhân viên bán hàng chi nhánh
Nhân viên tiếp thị từ xa
Nhân viên dịch vụ và cung cấp thông tin khách hàng
Quản lý hành chính
Nhân viên bán hàng tận nhà, nhân viên bán hàng tại các chi nhánh vỉa hè
Điều hay ho là, top 1 công việc phát triển nhanh nhất trong thời gian 5 năm tới với hơn 2.5 triệu job là nhân sự vận hành các thiết bị nông nghiệp. Điều này có lẽ là do sự xuất hiện của nhiều thiết bị công nghệ mới phục vụ cho ngành nông nghiệp ví dụ như drone, thiết bị IoT, ứng dụng AI, vv. Bên cạnh đó, danh sách các công việc sẽ phát triển nhanh trong năm năm tới trừ top 1 ra bao gồm:
Tài xế xe bus và xe tải nặng
Giáo viên dạy nghề
Nhân viên sửa chữa máy móc
Chuyên viên phát triển kinh doanh
Giáo viên đại học và sau đại học
Kỹ sư công nghệ điện tử
Giáo viên giáo dục đặc biệt
Tài xế xe tải nhẹ và tài xế giao hàng
Chuyên viên chuyển đổi số
Công nhân xây dựng
Chuyên viên phát triển bền vững
Chuyên viên chiến lược và tiếp thị số
Trong bài viết “Kỹ năng quan trọng 2023-2027”, chúng ta đã nhắc đến những kỹ năng đang phát triển mạnh và đặc biệt cần thiết cho người đi làm trong giai đoạn này. Tuy nhiên, dựa vào danh sách rất nhiều các kỹ năng đang vừa phát triển, vừa cần thiết, với nguồn lực có hạn trong thời đoạn khủng hoảng kinh tế như hiện nay thì sự tập trung của mỗi cá nhân và tổ chức nên đặt vào đâu? Dựa trên danh sách các công việc được sinh ra và mất đi trong giai đoạn này, báo cáo Tương lai nghề nghiệp của Diễn đàn kinh tế thế giới đưa ra những phân tích và lời khuyên về sự tập trung như sau. Top 10 kỹ năng vừa là kỹ năng cốt lõi nhất, cần thiết nhất cho người đi làm, vừa là kỹ năng cần được tập trung tái huấn luyện nhất trong giai đoạn 2023-2027 bao gồm những kỹ năng sau theo thứ tự ưu tiên sau:
Tư duy phân tích
Tư duy sáng tạo
Lãnh đạo và tạo ảnh hưởng xã hội
Phẩm chất kiên trì, linh hoạt và linh động
Tính hiếu kỳ và tâm thế học cả đời
Hiểu biết và ứng dụng công nghệ
Thấu cảm và lắng nghe chủ động
Ứng dụng AI và dữ liệu lớn
Quản trị tài năng
Tâm thế và kỹ năng phục vụ khách hàng
Dù là cá nhân hay tổ chức, đây có lẽ là những thông tin quan trọng giúp cho chúng ta định hướng rõ ràng hơn về kế hoạch phát triển bản thân & năng lực tổ chức trong thời gian tới. Việc audit lại xem mình đang có gì, thiếu gì, cần upskill - nâng cấp kỹ năng gì hoặc reskill - tái huấn luyện kỹ năng gì ngay lúc này đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc củng cố nền tảng phát triển bền vững cho mỗi cá nhân và tổ chức để phát triển trong tương lai sắp đến.
Nguyễn Phi Vân
