SỢ

[Nguyễn Phi Vân]

Trong chương trình New Year New You mà tôi tham gia làm speaker, có lẽ đoạn nói về nỗi sợ hãi là lúc mọi người bần thần nhất. Ai trong chúng ta đều có một hay nhiều nỗi sợ hãi giấu kín nào đó mà có khi nói ra, ai cũng hoảng hốt vì nó chẳng liên quan gì đến perception - nhận thức của người khác về mình.

Một bạn gái xinh đẹp mặc cảm về bề ngoài của mình, dù bạn sẵn có vẻ ngoài mà phụ nữ nào cũng mơ ước. Bạn sợ người khác nhìn mình, chỉ cần nhìn lâu một chút là bạn hoảng sợ, và hoàn toàn mất tự tin trong giao tiếp hoặc sợ hãi đám đông. Bạn sợ hãi bị phán xét. Tại sao lại như thế? Chỉ vì bạn đã từng bị body-shaming trong quá khứ. Sự đau đớn ê chề khi bị body-shaming ấy trở thành một nút thắt và nó lớn dần cùng bạn theo thời gian, khiến cho bạn luôn ở trong cảm giác mặc cảm với thế giới. Nỗi sợ hãi cũng lớn dần theo năm tháng, dù vẻ ngoài của bạn đã thay đổi rất nhiều. Điều này cho thấy tất cả những nỗi đau, dù là gì, dù đã xảy ra bao lâu, vì nguyên cớ gì không quan trọng. Một khi đã trở thành nỗi đau và biến thành nút thắt không gỡ được, nó sẽ trở thành nỗi ám ảnh theo ta suốt đời, trở thành những nỗi sợ hãi vô cớ, không còn liên quan đến cuộc sống của ta trong hiện tại, nhưng lại chẳng bao giờ chịu biến mất. Cũng vì sợ, ta thiếu tự tin, và tự mình giới hạn tất cả những gì bản thân có thể ước mơ và thực hiện. Thật đáng tiếc đúng không?

Một bạn khác là người năng động, tự tin, luôn hăng hái học tập và phát triển bản thân thì lại có nỗi sợ rất thực tế là sợ mất người bên cạnh. Trong một quan hệ, khi một người phát triển về bất kỳ khía cạnh nào, tâm linh, thái độ, kiến thức, kỹ năng, tư duy, vv, trong khi người còn lại dậm chân tại chỗ hoặc nói cách khác là không lớn lên cùng thì, quan hệ đó đương nhiên rất dễ rạn nứt. Từ việc không suy nghĩ và tư duy trên cùng một level, dẫn đến lời nói và hành động xung đột, chỉ trích, dẫn đến tranh cãi, làm tổn thương tinh thần, thậm chí là thượng cẳng thay hạ cẳng chân với nhau. Con người ai cũng như thế cả, khi ở trong năng lượng tích cực thì tất cả những hạt giống yêu thương, hào phóng sẽ nảy mầm và vươn lên mạnh mẽ. Ngược lại, khi đã rơi vào vùng trũng, vùng năng lượng tiêu cực thì, tất tần tật những hạt giống nhỏ nhen, ác độc, nghiệt ngã nhất cứ thế trồi lên, xả hết độc dược vào cơ thể và tâm trí bạn, làm chủ tinh thần và hành vi bạn, rồi cứ thế cái tâm ma này nó dẫn con người ta từ người thành ma, show ra hết một nửa bóng đêm đang tồn tại và ngủ yên đâu đó trong một con người.

Con người mà, đâu phải là thánh đâu mà ai cũng sáng ngời, trong trẻo và đạo đức. Thiện và ác, bóng đêm và ánh sáng, con và người luôn là những phần tử đối lập nhau, đồng tồn tại trong mỗi chúng ta. Đó cũng là chuyện hết sức hiển nhiên, không có gì đáng xấu hổ để mà giấu cả. Ai cũng vậy thôi, luôn tồn tại hai nguồn năng lượng đối lập nhau trong mỗi bản thể. Và đó, cũng là cuộc nội chiến mà chính ta phải đấu với chính mình. Khi ta rơi vào môi trường xấu, năng lượng tiêu cực, khi ta nghĩ quẩn và chỉ bám vào tham sân si thì đương nhiên con ác nó sẽ được tẩm bổ và nuôi dưỡng thành quái thú, chiếm lĩnh cuộc đời ta. Còn khi ta biết thiết kế môi trường trong trẻo, tích cực hơn, cộng với việc chăm chỉ chăm sóc cho hạt bình an, yêu thương và thiện lành nảy mầm thì, con người và cuộc đời đương nhiên rồi sẽ khác.

Vậy thôi! Tất cả cũng qui về ta. Tất cả xuất phát từ ta. Tất cả những gì bạn đang trải qua, đang vướng vào, đang gánh chịu thật ra đều bắt đầu từ bạn. Chẳng ai khác trong đời này phải chịu trách nhiệm cho ai. Chẳng ai khác ở đó để bạn đồ thừa, chỉ tay, đùn đẩy trách nhiệm sang cho được. Mọi thứ đều bắt đầu từ bạn, từ cách bạn hiểu và thiết kế cuộc đời của chính mình. Trên hành trình đó, sẽ có người bước lên và bước xuống, có người đến người đi, có người ở lại và người không ở lại trên mỗi trạm. It’s OK. Chuyện nhỏ mà. Đời nó là như thế. Cho nên, cũng chẳng cần phải vì giữ mà đau đớn, vì ra đi mà gục ngã, vì mày mặt hay định kiến của xã hội mà cố gắng đến kiệt quệ làm gì. Mọi thứ cứ phải relevant - liên quan đến cách chúng ta muốn sống trong cuộc đời này. Mọi thứ cứ phải thuận tự nhiên là được. Một năm còn có 4 mùa xuân hạ thu đông. Đời có lên có xuống, lúc thu khi đông âu cũng là chuyện thường tình.

Một bạn lại chia sẻ rằng, bản thân vốn là người hướng nội, nên dù đang xây dựng cộng đồng nhưng vẫn cảm thấy mình không OK, không đủ giỏi, không đủ kỹ năng và khả năng để dẫn dắt và phát triển cộng đồng cũng như mang lại lợi ích cho thành viên. Ôi, lại là chuyện hướng nội, và tôi lại kể chuyện về chính mình, một người cực kỳ hướng nội. Tuy nhiên, điều đó không giới hạn được tôi học kỹ năng giao tiếp, khả năng xây dựng quan hệ, kỹ năng đàm phán, khả năng nói chuyện trước công chúng và triển khai tất cả các dự án cộng đồng, xã hội phù hợp với giá trị bản thân. Mỗi người chúng ta có thể được cấu tạo rất khác nhau, nhưng não hoạt động rất giống nhau, nếu có học, có tạo ra kết nối neuron mới thì đương nhiên não sẽ phát triển, nghĩa là con người trở nên thông minh và thông thái hơn. Vậy thôi! Không có thứ gì là không học được, dù ai hướng nội hay hướng ngoại. Cho nên, trong trường hợp này, thực tế là chúng ta đang mặc định follow theo định kiến sẵn có của xã hội, tự cam chịu với zero lý do, zero câu hỏi, chấp nhận một cách không sử dụng tư duy phản biện để ít ra cũng đặt câu hỏi là, tại sao phải thế?

Trong bất kỳ trường hợp nào trên đây, nỗi sợ hãi đều xuất phát hoặc là từ việc chưa thông suốt qui luật của tự nhiên và vũ trụ, hoặc là từ việc tự trói mình trong những định kiến, thành kiến của xã hội, tự tước bỏ tự do của bản thân, tự làm quan toà phán xét bản thân. Hầu như tất mọi nỗi sợ hãi trên đời này cũng đều hao hao giống nhau như thế cả. Cho nên, chỉ cần ta tự tìm ra bản chất của nỗi sợ hãi là gì, từ đâu mà đến, thì ta có thể tự cởi trói và trả tự do cho bản thân. Ai làm được vậy thì quá xịn sò. Ai loay hoay hơn thì tìm người giúp đỡ, trao cho vài dấu chỉ để rồi cũng phải tự mình vùng lên và giành lấy tự do. Chuyện này không giao được cho ai. Cuộc đời của mình mà. Nỗi sợ hãi của mình mà. Người khác có thể giúp, nhưng không ai vượt qua giùm bạn.

Vậy nhé. Ai đang sợ, còn sợ, hay vẫn sợ gì thì dành thời gian quay lại với chính mình, đi đến tận cùng căn nguyên của nỗi sợ, gỡ bỏ nút thắt đó là xong. Làm được điều này là bạn đang mở ra cho bản thân con đường thênh thang phía trước, khi mọi giới hạn bị xoá bỏ, khi sự tự tin mang bạn về những chân trời rực rỡ mà bạn hằng ước mong trong những giấc mơ hoang….

Nguyễn Phi Vân