benny
Thanh viên kỳ cựu
Hôm nay lớp tôi làm kiểm tra môn vật lý, trong đó có một bài làm tôi nhớ mãi.
Đó là một bài tính toán. Hình ảnh minh họa là một đoạn mạch AB chỉ có nguồn điện, chiều dòng điện đi từ B đến A. Số liệu bao gồm: Suất điện động E = 5V, hiệu điện thế U = 8V, cường độ dòng điện I = 1A và thời gian là 5 phút. Yêu cầu tính điện năng nguồn cung cấp, nhiệt năng tỏa ra trên dây dẫn và kết quả có vi phạm định luật bảo toàn năng lượng hay không.
Tôi thuộc làu những công thức tính nên việc này cũng không khó mấy. Điện năng tiêu thụ được tính ra ngay A=U.I.t=2400 Ws, còn muốn tính nhiệt lượng thì phải tìm điện trở r. Dựa vào định luật Ohm nên việc này cũng dễ. Cuối cùng, nhiệt năng tỏa ra là Q=I^2.r.t = 3900 Ws. Mọi việc tưởng chừng đã ổn. Nhưng….
Thế nhưng khi thầy sửa bài, tôi mới biết: kết quả ban đầu của tôi là hoàn toàn chính xác. Sở dĩ có sư khác lạ đó là vì hình vẽ chỉ thể hiện một đoạn mạch, không phải là tất cả mạch điện, do đó có thể còn những nguồn điện bên ngoài tạo ra điện năng. Hơn nữa, “lực lạ” cũng tạo ra năng lượng. Nếu tính năng lượng của lực lạ là E.I.t = 1500 Ws thì vừa khớp.
Tôi hững người, tự trách mình sao không vững lòng mà lại đi sửa đổi. Những người bạn của tôi, có người là, ra được Q>A nhưng nói là điều này vi phạm định luật bảo toàn năng lượng, cũng bị trừ điểm.
Sau bài kiểm tra này, tôi nghiệm ra một điều không chỉ trong học hành mà cả ngoài đời sống: Chân lý là thứ mãi mãi không thể thay đổi được, ta chỉ có thể biến đổi, tìm cách giải thích sao cho phù hợp với chân lý. Không thể lấp đậy chân lí bằng những điều sai lầm tưởng chừng như đúng đắn được.
Đó là một bài tính toán. Hình ảnh minh họa là một đoạn mạch AB chỉ có nguồn điện, chiều dòng điện đi từ B đến A. Số liệu bao gồm: Suất điện động E = 5V, hiệu điện thế U = 8V, cường độ dòng điện I = 1A và thời gian là 5 phút. Yêu cầu tính điện năng nguồn cung cấp, nhiệt năng tỏa ra trên dây dẫn và kết quả có vi phạm định luật bảo toàn năng lượng hay không.
Tôi thuộc làu những công thức tính nên việc này cũng không khó mấy. Điện năng tiêu thụ được tính ra ngay A=U.I.t=2400 Ws, còn muốn tính nhiệt lượng thì phải tìm điện trở r. Dựa vào định luật Ohm nên việc này cũng dễ. Cuối cùng, nhiệt năng tỏa ra là Q=I^2.r.t = 3900 Ws. Mọi việc tưởng chừng đã ổn. Nhưng….
Q > A !!!
Quả thật điều này làm tôi sửng sốt. Điện năng nguồn điện tạo ra, một phần sẽ tiêu tốn thành nhiệt năng, như vậy theo lý thuyết không thể nào có trường hợp nhiệt năng lớn hơn được. Tôi hí hoáy kiểm tra lại, sửa các công thức, đổi dấu suất điện động… Cuối cùng, tính ra nhiệt năng là 900 Ws. Có vẻ yên tâm, tôi nộp bài.
Thế nhưng khi thầy sửa bài, tôi mới biết: kết quả ban đầu của tôi là hoàn toàn chính xác. Sở dĩ có sư khác lạ đó là vì hình vẽ chỉ thể hiện một đoạn mạch, không phải là tất cả mạch điện, do đó có thể còn những nguồn điện bên ngoài tạo ra điện năng. Hơn nữa, “lực lạ” cũng tạo ra năng lượng. Nếu tính năng lượng của lực lạ là E.I.t = 1500 Ws thì vừa khớp.
Tôi hững người, tự trách mình sao không vững lòng mà lại đi sửa đổi. Những người bạn của tôi, có người là, ra được Q>A nhưng nói là điều này vi phạm định luật bảo toàn năng lượng, cũng bị trừ điểm.
Sau bài kiểm tra này, tôi nghiệm ra một điều không chỉ trong học hành mà cả ngoài đời sống: Chân lý là thứ mãi mãi không thể thay đổi được, ta chỉ có thể biến đổi, tìm cách giải thích sao cho phù hợp với chân lý. Không thể lấp đậy chân lí bằng những điều sai lầm tưởng chừng như đúng đắn được.
Last edited by a moderator:
