Tom
[♣]Thành Viên CLB
Năm 2010, tôi học thạc sĩ Quản trị kinh doanh (MBA) ở Michigan, Mỹ. Đây là nơi có rất ít người Việt. Cả trường đại học của tôi, chỉ tôi và một bạn nữa là người Việt Nam. Khi giao tiếp với sinh viên quốc tế, tôi không gặp vấn đề, các bạn nói tiếng Anh chậm và rõ. Nhưng với người bản địa, tôi thực sự khủng hoảng.
Từng đạt 29/30 điểm TOEFL để giành học bổng đi Mỹ nhưng thời gian đầu tôi gặp rất nhiều khó khăn khi nghe giáo sư giảng bài trên lớp và tham gia thảo luận nhóm. Hoàn thành chương trình sau hai năm, tôi vẫn không có được sự tự tin giống như khi nghe tiếng Việt, luôn lo sợ "từ nọ xọ từ kia".
Nhiều người cho rằng khi nghe tiếng Anh, sự am hiểu về đề tài, từ vựng và ngữ pháp rất quan trọng. Điều này đúng, nhưng chưa đủ. Phát âm tiếng Anh sẽ giúp bạn rất nhiều trong khả năng nghe tiếng Anh.
Tháng 3/2018, tôi tham gia một hội thảo về phát âm tiếng Anh. Một giáo sư cho rằng trọng âm (stress), giai điệu (rhythm) và nối âm (liaison) là ba yếu tố quan trọng nhất. Đặc biệt, phần nối âm giúp người học nghe tiếng Anh tốt hơn. Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến này và cho rằng, phát âm còn giúp người nghe ở nhiều khía cạnh hơn nữa.
Ảnh: istock
Sau đây là 4 lý do khiến bạn không nghe được tiếng Anh từ người bản xứ:
1. Bắt sai từ khóa
Vì đoán sai từ khóa, bạn hiểu nhầm ý. Trước đây, tôi còn không phân biệt được "sit" (ngồi) với "seat" (chỗ ngồi), nghĩ rằng "bed" (giường) với "bad" (tồi tệ) đọc "giông giống" nhau.
Học phát âm đúng cách giúp bạn phân biệt âm khó, nghe một từ có thể nhận diện toàn bộ âm mà không phải đoán. Nhờ đó, nếu tôi nói: "I have a cup" hoặc "I have a cub", bạn có thể phân biệt được mà không phải chờ nghe âm cuối là /p/ hay /b/. Điều này liên quan tới một kiến thức cơ bản về phát âm tiếng Anh, khi từ "cub" sẽ có nguyên âm (schwa) được kéo dài hơn so với từ "cup". Người bản xứ dựa vào độ dài nguyên âm này để đánh giá lúc nào người nói đang nhắc tới từ gì.
2. Không chú ý từ được nhấn
Tốc độ nói của người bản xứ rất nhanh, vì họ chỉ nhấn những từ quan trọng trong câu, cái này phát âm tiếng Anh gọi là "rhythm". Trong tiếng Việt, chúng ta nghe từng từ, nhưng tiếng Anh thì chỉ tập trung nghe từ khóa và từ được nhấn.
Khi áp dụng cách nghe của tiếng Việt vào tiếng Anh, người học sẽ nhanh mệt, vì không thể nghe hết, phần giảm và nuốt âm rất nhiều. Ví dụ, với câu "I’m going to wait for you till the end of time", nếu bạn cố nghe hết thì sẽ rất vất vả. Người bản ngữ sẽ không nhấn rõ những từ không quan trọng. Trong trường hợp này, bạn có thể nghe thấy: ‘m GOnna WAIT fer you till the END of TIME".
Khi bạn nhận ra rằng chỉ có những từ được nhấn mới được phát âm rõ (những chữ in hoa), và chỉ cần nghe được những từ đó là có thể đoán được nghĩa của người nói, mọi việc sẽ đơn giản hơn nhiều.
3. Không nghe được nối âm
Điều này gây áp lực cho nhiều bạn, bởi không thể bóc tách từng từ trong cụm dài. Ví dụ, con trai tôi nghe "a piece of paper" (một mẩu giấy) thành "a pizza paper", nên cứ ngỡ thầy muốn mình tìm cái miếng giấy gói pizza.
Học phát âm không giúp bạn nghe được nối âm ngay, vì kỹ năng này phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm cá nhân. Nhưng khi nghe nối âm, bạn sẽ hiểu vì sao người ta nói vậy, và lần sau nghe lại sẽ bắt được từ vựng.
4. Không tách âm khỏi chuỗi
Đây là kỹ năng quan trọng nhất khi nghe tiếng Anh, bạn sẽ biết khi được học phát âm đúng cách.
Rất nhiều khi bạn "lùng bùng lỗ tai" và không thể hiểu bất kỳ cái gì. Phát âm tiếng Anh giúp bạn cảm nhận trọng âm của từ và có khả năng "tách chuỗi" (thuật ngữ phát âm gọi là: segmentation) dựa trên một "giả định" rằng 90% từ có nghĩa đều có trọng âm rơi vào âm tiết đầu tiên.
Ví dụ, trong câu ở trên: "mGOnnaWAITferyoutilltheENDofTIME", tôi viết các từ sát vào với nhau để khi nghe giống như không có dấu cách ở giữa các từ, mọi từ sẽ được nối liền với nhau. Làm thế nào để có thể "tách" từ ra? Bạn phải cảm nhận được trọng âm của từ, những chỗ nhấn trọng âm: "m GOnna WAITforyoutillthe ENDof TIME".
Đây là cơ sở để bạn tách tiếp các từ ra thành câu đúng: ‘m GOnna WAIT fer you till the END of TIME".
Và sau đó nhờ kiến thức về giảm âm và ngữ pháp, bạn có thể suy luận câu đầy đủ: I’m going to wait for you till the end of time.
Tóm lại, để có thể nghe tiếng Anh tốt, bạn cần có từ vựng, ngữ pháp, có sự hiểu biết về đề tài đang được bàn luận. Nhưng nếu có tất cả, mà bạn vẫn không nghe được, hãy nhớ phát âm tiếng Anh có lẽ chính là chiếc chìa khóa cuối cùng mở ra cánh cửa nghe tiếng Anh tự tin như người bản xứ.
Quang Nguyen
Chuyên gia đào tạo nghe và phát âm tiếng Anh
Từng đạt 29/30 điểm TOEFL để giành học bổng đi Mỹ nhưng thời gian đầu tôi gặp rất nhiều khó khăn khi nghe giáo sư giảng bài trên lớp và tham gia thảo luận nhóm. Hoàn thành chương trình sau hai năm, tôi vẫn không có được sự tự tin giống như khi nghe tiếng Việt, luôn lo sợ "từ nọ xọ từ kia".
Nhiều người cho rằng khi nghe tiếng Anh, sự am hiểu về đề tài, từ vựng và ngữ pháp rất quan trọng. Điều này đúng, nhưng chưa đủ. Phát âm tiếng Anh sẽ giúp bạn rất nhiều trong khả năng nghe tiếng Anh.
Tháng 3/2018, tôi tham gia một hội thảo về phát âm tiếng Anh. Một giáo sư cho rằng trọng âm (stress), giai điệu (rhythm) và nối âm (liaison) là ba yếu tố quan trọng nhất. Đặc biệt, phần nối âm giúp người học nghe tiếng Anh tốt hơn. Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến này và cho rằng, phát âm còn giúp người nghe ở nhiều khía cạnh hơn nữa.
Ảnh: istock
Sau đây là 4 lý do khiến bạn không nghe được tiếng Anh từ người bản xứ:
1. Bắt sai từ khóa
Vì đoán sai từ khóa, bạn hiểu nhầm ý. Trước đây, tôi còn không phân biệt được "sit" (ngồi) với "seat" (chỗ ngồi), nghĩ rằng "bed" (giường) với "bad" (tồi tệ) đọc "giông giống" nhau.
Học phát âm đúng cách giúp bạn phân biệt âm khó, nghe một từ có thể nhận diện toàn bộ âm mà không phải đoán. Nhờ đó, nếu tôi nói: "I have a cup" hoặc "I have a cub", bạn có thể phân biệt được mà không phải chờ nghe âm cuối là /p/ hay /b/. Điều này liên quan tới một kiến thức cơ bản về phát âm tiếng Anh, khi từ "cub" sẽ có nguyên âm (schwa) được kéo dài hơn so với từ "cup". Người bản xứ dựa vào độ dài nguyên âm này để đánh giá lúc nào người nói đang nhắc tới từ gì.
2. Không chú ý từ được nhấn
Tốc độ nói của người bản xứ rất nhanh, vì họ chỉ nhấn những từ quan trọng trong câu, cái này phát âm tiếng Anh gọi là "rhythm". Trong tiếng Việt, chúng ta nghe từng từ, nhưng tiếng Anh thì chỉ tập trung nghe từ khóa và từ được nhấn.
Khi áp dụng cách nghe của tiếng Việt vào tiếng Anh, người học sẽ nhanh mệt, vì không thể nghe hết, phần giảm và nuốt âm rất nhiều. Ví dụ, với câu "I’m going to wait for you till the end of time", nếu bạn cố nghe hết thì sẽ rất vất vả. Người bản ngữ sẽ không nhấn rõ những từ không quan trọng. Trong trường hợp này, bạn có thể nghe thấy: ‘m GOnna WAIT fer you till the END of TIME".
Khi bạn nhận ra rằng chỉ có những từ được nhấn mới được phát âm rõ (những chữ in hoa), và chỉ cần nghe được những từ đó là có thể đoán được nghĩa của người nói, mọi việc sẽ đơn giản hơn nhiều.
3. Không nghe được nối âm
Điều này gây áp lực cho nhiều bạn, bởi không thể bóc tách từng từ trong cụm dài. Ví dụ, con trai tôi nghe "a piece of paper" (một mẩu giấy) thành "a pizza paper", nên cứ ngỡ thầy muốn mình tìm cái miếng giấy gói pizza.
Học phát âm không giúp bạn nghe được nối âm ngay, vì kỹ năng này phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm cá nhân. Nhưng khi nghe nối âm, bạn sẽ hiểu vì sao người ta nói vậy, và lần sau nghe lại sẽ bắt được từ vựng.
4. Không tách âm khỏi chuỗi
Đây là kỹ năng quan trọng nhất khi nghe tiếng Anh, bạn sẽ biết khi được học phát âm đúng cách.
Rất nhiều khi bạn "lùng bùng lỗ tai" và không thể hiểu bất kỳ cái gì. Phát âm tiếng Anh giúp bạn cảm nhận trọng âm của từ và có khả năng "tách chuỗi" (thuật ngữ phát âm gọi là: segmentation) dựa trên một "giả định" rằng 90% từ có nghĩa đều có trọng âm rơi vào âm tiết đầu tiên.
Ví dụ, trong câu ở trên: "mGOnnaWAITferyoutilltheENDofTIME", tôi viết các từ sát vào với nhau để khi nghe giống như không có dấu cách ở giữa các từ, mọi từ sẽ được nối liền với nhau. Làm thế nào để có thể "tách" từ ra? Bạn phải cảm nhận được trọng âm của từ, những chỗ nhấn trọng âm: "m GOnna WAITforyoutillthe ENDof TIME".
Đây là cơ sở để bạn tách tiếp các từ ra thành câu đúng: ‘m GOnna WAIT fer you till the END of TIME".
Và sau đó nhờ kiến thức về giảm âm và ngữ pháp, bạn có thể suy luận câu đầy đủ: I’m going to wait for you till the end of time.
Tóm lại, để có thể nghe tiếng Anh tốt, bạn cần có từ vựng, ngữ pháp, có sự hiểu biết về đề tài đang được bàn luận. Nhưng nếu có tất cả, mà bạn vẫn không nghe được, hãy nhớ phát âm tiếng Anh có lẽ chính là chiếc chìa khóa cuối cùng mở ra cánh cửa nghe tiếng Anh tự tin như người bản xứ.
Quang Nguyen
Chuyên gia đào tạo nghe và phát âm tiếng Anh
