Bian Lian - Thay mặt

[Nguyễn Phi Vân]

Có khi nào bạn gặp chuyện này chưa? Trước giờ mình sống và kết nối với một ai đó, sếp, đồng nghiệp, bạn bè, đối tác, người yêu, vợ chồng, vv, một cách hết sức thuận lợi, vui vẻ, tình thương mến thương. Xong đột nhiên xảy ra chuyện, lớn nhỏ gì content kiểu gì chưa bàn, nhưng bỗng nhiên họ trở mặt, show một bộ mặt rất khác, một bộ mặt mà hồi giờ mình chưa bao giờ thấy, một nửa rất tối hay ngược sáng mà mình chưa bao giờ có thể tưởng tượng ra. Xong mình hoảng hốt, ngỡ ngàng, sụp đổ, mặc bản thân rơi tự do xuống tận cùng của đau đớn, thất vọng…. Nghe quen quen phải không?

Ai trong đời cũng phải đóng kịch bản này. Có người đóng một bộ, có người đóng nhiều tập, có người vượt qua, có người không bao giờ vực dậy, có người gói ghém nỗi đau vào một góc tối nào đó để nó trở thành nút thắt cả đời. Có người sợ hãi và thu mình lại trong cô độc. Có người biến thành kẻ tàn nhẫn để trả thù đời. Có người vì quá sốc, bỏ chạy, trốn vào chiếc kén nào đó để tránh bão. Có người vì chuyện này mà nhận ra bản chất nhân gian, nên dựa vào tôn giáo để tìm hành trình khác. Sở dĩ có những phản ứng như vậy là vì có rất ít người được học và chuẩn bị trước về tâm lý, phần lớn bị caught by surprise - hoảng hốt, mất phương hướng vì chuyện bất ngờ, khó tin. Một khi đã gặp cú sốc thì đương nhiên cách sốc phản vệ của mỗi người sẽ khác nhau, và thương tích có khi chữa lành, có khi mang vác cả đời.

Có điều, chuyện quan trọng vậy, ảnh hưởng cấp hành tinh vậy sao chẳng ai kể hay dạy cho mình biết trước? Biết trước thì đương nhiên sẽ có sự chuẩn bị về tâm lý, đỡ sốc, đỡ quặt quẹo, đỡ bị biến tướng tiêu cực khi tìm cách chống đỡ. Khi sụp vào thế này thì toán lý hoá nào mà chữa nổi? Chỉ có người được học về đời về đạo mới hiểu được bản chất, lý giải được thói đời, nhìn thấy con đường duyên khởi trùng trùng và biết cách nương theo qui luật vũ trụ để vòng qua. Là vòng qua, lướt qua, không phải rớt vào, chẳng phải xông vào chiến cối xay gió, càng không cần phải phó mặc cảm xúc của mình xoay vòng, cuộn tròn, rồi chìm dần trong vòng xoáy. Câu hỏi đặt ra, câu trả lời tìm không thấy. Cho nên, sau bao nhiêu sự ngỡ ngàng trong cuộc đời của chính mình, sau bao nhiêu cuộc “ồ thề à?” để lùi lại, vòng qua, sau bao nhiêu tin nhắn “chị ơi em không biết phải làm sao”, tớ quyết định viết lại vài dòng nhắn gửi cho những ai chưa tìm ra câu hỏi. Dù sao, bí kíp nhà quê của một kẻ đi trước cũng đáng giá hơn không có bí kíp nào.

• Bản chất thế giới bên ngoài là lu xu bu: con người được quăng vào thế giới này giống như quăng vô một con game. Đã là game thì phải có vai xấu vai tốt, kẻ phản diện người chính nghĩa. Đã là game thì phải có game thủ, có kéo bè tách phái, có bang nọ họ kia. Đã là game thì phải có ăn thua, ăn gian, gạt gẫm, kẻ hơ hớ cắm cờ và đứa ôm đầu máu. Đã là game, thì phải có chiến thuật, có binh pháp, dương đông kích tây, vô trung sinh hữu. Đã là game, thì khi bạn lúc thù, khi vầy lúc khác. Cho nên, con người vì con game này mà phải thiên biến vạn hoá, thấy vậy không phải vậy mà có thể là vậy. Bản chất thê giới bên ngoài nó lu xu bu vậy đó. Cho nên chuyện diễn show “Bian Lian - changing face - đổi mặt nạ” chéo chéo, nhanh như chớp thật ra cũng chỉ là trò ứng phó của con người với cuộc đời, chỉ để tồn tại và bảo vệ bản thân thôi. Cho nên, trừ phi bạn không vào đời thì thôi. Chớ đã vào đời thì tránh không có khỏi cái sự lu xu bu và thuật “bian lian - biến kiểm” trong xã hội. Cũng vì vậy, khi gặp thì biết rằng nó là chuyện hết sức bình thường và tự nhiên trong xã hội, có thể xảy ra bất cứ khi nào, bất cứ với ai, ngay cả người thân yêu nhất của mình. Biết vậy, thì mình sẽ trân trọng và tận hưởng những ngày còn tình thương mến thương, nhưng cũng nhẹ nhàng sayonara khi ngày giông bão đến. Vậy thôi! Đừng mong cầu ai đó hoàn hảo, cao đẹp, sáng ngời, idol này nọ chi cho sụp đổ. Con người mấy ai chỉ có 1 mặt, mấy ai dám sống với bộ mặt thật của mình?

• Bản chất con người là con: sorry nha, trước khi thành người thì ai cũng là con. Mà đã con thì biết rồi, cái sự thú tính nó đậm đặc đến cỡ nào, rửa hoài không phai. Ai hiểu được chuyện này, chủ động và dày công tu luyện thì phần con nó tém tém lại, phần người nó nẩy lộc đâm chồi. Còn đứa nào không được hướng dẫn, thương yêu chỉ dạy thì cách nào mà biết? Không học, không biết, thì đương nhiên phần con nó cứ tự nhiên mà phát triển, nên mới rần rần mấy chuyện thú tính hiếp dâm, lừa lọc, giết người nở rộ trên báo chí dạo này. Cho nên, quốc gia nào dạy làm người nhiều hơn thì ở đó có nhiều người hơn con. Trường học nào dạy làm người chiều hơn thì trường học đó có nhiều người hơn con. Gia đình nào tập trung hướng dẫn con cái học làm người nhiều hơn thì nhà đó có nhiều người hơn con. Nguyên tắc cực kỳ đơn giản. Dạy làm người thì có người. Không thì default là con. Thành ra, ngoài kia người con lẫn lộn, tuỳ theo hoàn cảnh bối cảnh. Họ có thể mang trên mặt những chiếc mặt nạ khác nhau tại thời điểm hiện tại, nhưng không ai biết họ thật sự là ai, vì làm sao có thể biết hết hành trình lớn lên và trải nghiệm của mỗi con người. Do vậy, lỡ họ có thay mặt nhanh quá thì cũng nên hiểu đó là chuyện thường tình. Đôi khi là do họ chọn, đôi khi là do hoàn cảnh. Có khi họ biết, có khi không. Vấn đề không phải họ là ai, tốt xấu thế nào. Vấn đề là, ai chơi được thì chơi, không được thì thôi chớ không việc gỉ phải sốc, cho dù đó có thể là người thân nhất của bạn một lúc nào đó trong đời.

• Diễn vai gì là trò của bạn: khi hiểu được bản chất thế giới bên ngoài và bản chất con người rồi thì game này quá dễ. Tất cả chỉ là lựa chọn của riêng bạn là gì để hoàn thành con game trần thế mà thôi. Bạn chọn lu xu bu theo thế giới bên ngoài, mày chơi kiểu gì tao lì kiểu đó, hay tao diễn “bian lian” chéo chéo cho xem. Hoặc là tao chả quan tâm, kệ đời kệ người muốn chơi game gì không tham gia, không liên quan, không tương tác. Tao có luật chơi và không gian của mình. Ai match - hợp thì tụ, chớ thì tan, chẳng cần phải gồng gánh chi cho mệt. Lại càng không có chút cần thiết nào phải cho phép ai và hoàn cảnh trớ trêu nào làm tổn hại bản thân mình. Sao phải vậy? Người ta xử con quá là chuyện của họ, sao bạn phải đớn đau? Đáng ra họ làm họ chịu họ đau mới phải chớ? Thành ra, có gì ghê gớm lắm đâu? Chuyện là mình tự lăn ra làm khổ bản thân mình vì thiếu hiểu biết mà thôi. Hiểu rồi, thì chọn vai mà diễn thôi. Còn lại chỉ là ba tấn trò đời, coi như phim hài mỗi ngày thôi mà. Hơi đâu mà hao tâm tổn sức.

Vậy ha. Đừng sốc nữa. Cũng đừng vô tư, lơ ngơ cho phép ai hay cho phép thế giới bên ngoài nó làm mình đau. Hiểu chút bản chất về đạo về đời, ai rồi cũng sẽ tư duy khác về cách mình đối nhân xử thế. Vậy thôi! Đời đơn giản khi bản thân đơn giản.

Nguyễn Phi Vân