Nguyễn Phi Vân
Chuyên gia
Không biết có ai còn nhớ nhà khoa học đạt giải Nobel năm 2002 Daniel Kahneman? Ông đã chứng minh rằng con người không phải có 1 mà tới 2 bộ não. Phần não bên ngoài gọi là neocortex hay não lý trí. Đây là bộ não khiến cho con người thể hiện trí thông minh, nhưng thật ra lại không mấy ảnh hưởng đến quyết định của họ.
Dưới vòm não lý trí là bộ não nguyên thuỷ - primal brain. Các nhà khoa học đã chứng minh đây mới chính là phần não ảnh hưởng đến hành vi con người. Não nguyên thủy là kẻ chủ mưu xui khiến con người đặt để sự chú ý, ghi nhớ, niềm tin, và tạo ra thứ gọi là linh tính, trực giác. Vì não nguyên thủy chỉ quan tâm tới sự tồn tại của bản thể nên nó gạt hết mọi thứ còn lại, chỉ chăm chăm quan tâm đến những thứ cực kỳ ích kỷ cá nhân, được trình chiếu co kéo trong sự tương phản, hiển hiện một cách cụ thể, dễ hiểu, không cần phải vận não suy nghĩ, gây ấn tượng ngay từ lúc ban đầu vì dễ nhớ, tượng hình, và đặc biệt là phải cong cớn mạch cảm xúc thì mới chịu.
Em não vô thức này là cái máy vận hành mọi cảm xúc, hành vi và quyết định của con người. Cho nên nó lọc hết thông tin và chỉ tập trung mọi sự chú ý vào me me me…. Cái gì đụng vào tôi là nó ngoảnh tai lên, nhảy đông đổng lên, tíu tít vòi vĩnh thêm vài phần chú ý. Đó cũng là lý do vì sao khi ai đó ngồi luyên thuyên về bản thân thì chẳng ai thèm nghe. Nhưng khi đổi sang đề tài hay xoay chuyển sự chú ý sang họ thì họ sẽ lập tức hóng hớt liền.
Trong phim Joker có 1 câu rất hay: “Nobody thinks what’s it like to be the other guy - Chẳng ai thèm nghĩ vào vai kẻ kia thì cuộc sống sẽ ra sao”. Đương nhiên thôi, vì từ trong vô thức, con người tự nhiên vốn được tạo ra để thành con ích kỷ, chỉ nghĩ về mình, chỉ lo cho sự sống còn của bản thân, tập trung mọi năng lượng và sự chú ý vào đài truyền hình “Tôi, tui, tớ và ta”. 24/7 phát toàn chuyện đời tui vô tận tập. Đây chẳng phải là lỗi cúa ai. Tự nhiên sinh ra đã thế. Hiểu nguyên lý này, thật ra sẽ dễ sống, dễ bao dung và dễ thành công hơn.
Trước hết, nói gì, làm gì, bán gì cũng phải bắt đầu từ họ. Bạn ra sao không ai care. Bạn nói gì không ai nghe. Bạn có gì không ai Bạn muốn gì không ai ….. Quan trọng là What’s in it for me? Cuối cùng chuyện bạn đang nói đó nó liên quan quái gì, mang đến lợi lạc cụ thể, sờ mó cân đong được kiều gì cho tôi? Nghe hết sức nghiệt ngã nhưng mà vậy thôi đó. Cut the crap! Cắt hết ba chuyện tàm xàm, hông liên quan đi. Vô thẳng vấn đề của họ, cho họ, vì họ….
Hai là, bớt nói về mình lại, vì não người không được cấu tạo để nghe chuyện người khác. Nói cho nhiều chỉ gây chán, gây ngán, gây mê. Muốn giao tiếp tốt thì học im, học bớt nói về mình, học nói tập trung vào người đối diện, về họ, về thứ họ quan tâm, về điều họ mong chờ, về chuyện họ hóng hớt…. Vậy thôi đó. Có gì ghê gớm lắm đâu. Nhưng loài người hình như cố ý không học thuộc bài. Cứ cái tôi to dùng lôi ra khoe miết.
Ba là, hông có việc gì phải đi tổn thương vì sự ích kỷ cúa con người. Con người default là con ích kỷ mà. Không ích kỷ nó mới độc và lạ. Chớ ích kỷ là chuyện đương nhiên như mặt trời mọc ở phương Đông. Ủa, vậy thì có gì đâu phải lăn ra buồn khổ đau đớn làm gì? Có thay đổi được ai đâu? Chấp nhận đi. Chẳng may quen được ai không ích kỷ thì hãy học cách trân trọng họ. Loài đó là biến thể lạ, hổng có nhiều, rất dễ bị extinguished, có không giữ mất đừng tìm.
Và đừng quên, bản thân ta cũng là một con ích kỷ bẩm sinh. Cái thứ gì cũng me me me. Cái chuyện gì cũng toàn nghĩ tới mình trước, không thèm ngó tới ai. Cái hoàn cảnh nào cũng drama ôi thôi sao nạn nhân lại là tôi, còn lại cả nhân gian đều có tội. Thôi đi mấy chế! Diễn nhiêu đó đủ rồi. Trước mặt mấy chế cũng toàn mấy con ích kỷ không à. Drama kiểu đó ai coi. Có ngon, thì học cách xoá bớt cái tính ích kỷ trong người. Được vậy chế sẽ nghiễm nhiên trở thành hàng độc lạ và quý hiếm.
Vậy đi ha. Chỉ cần hiểu, chấp nhận và tu sửa bản thân. Cái thân phận con ích kỷ sẽ vì thế mà thay đổi….
Nguyễn Phi Vân
