Để làm gì cơ chứ?

[Nguyễn Phi Vân]

Một nửa của sự thật có phải là sự thật? Một nửa của của câu chuyện có bao giờ là câu chuyện? Nhưng đúng sai thường nằm ở đâu? Thật ra là không có điểm tựa nào để đánh giá đúng sai. Ai cũng nghĩ rằng mình đúng, và bên còn lại sai. Công lý luôn nằm trong tay kẻ cho mình là bên bị hại. Nhưng bên nào cũng nghĩ là mình đang bị hại. Vậy cuối cùng là ai hại ai? Hay ta đang tự hại chính mình?

Một vấn đề khi xảy ra, phản ứng nhanh nhất là nổi cơn, để mặc cho cảm xúc và ego bung xoã, dẫn dắt, rồi trong cơn say giận ấy, người ta vung tay đổ thừa nhau, sừng cồ nhau, thậm chí sẵn sàng đánh nhau, chém nhau. Tất cả, chỉ là quá trình tự nhiên khi con người không học được cách quản trị cảm xúc, để mặc cho sự vô minh dẫn dắt. The monkey of your mind - con khỉ của tâm trí nó bắt đầu được kích thích, và bạn bắt đầu cau mặt nhíu mày nghĩ ra và thêu dệt đủ thứ scenario - tình huống, chắc là nó thế này thế nọ thế kia, và mình phải thế này thế này thế nọ thế kia. Binh pháp trong đầu chạy rần rần. Trận đánh diễn ra tung toé trong mặt trận não. Tất cả các bên đều như thế. Và đột nhiên từ một chuyện có thể là rất nhỏ, nó được sức tưởng tượng của não thêu dệt từ nhiều bên thành một đám mây hỗn loạn, mờ ám của thuyết âm mưu. Rồi người ta ùa nhau lạc trong đó, lọt thỏm trong đó, loay hoay và vùng vẫy trong đó cho đến khi kiệt sức. Lẽ thường là như vậy. Nhưng để làm gì cơ chứ?

Khi học được cách quản trị bản thân, bạn học cách tách bản thân ra khỏi sự việc và cảm xúc, tách mình ra khỏi chế độ auto-pilot - chế độ bay không người lái do chính tâm trí của mình dẫn dắt. Người trong cuộc chẳng bao giờ sáng suốt. Ai cũng biết thế. Nếu vậy thì tại sao bạn cứ lao vào và trở thành người trong cuộc? What if - nếu như mình tách bản thân mình ra để không là người trong cuộc thì sao? Có lẽ bạn sẽ nhìn mọi thứ rõ hơn, sáng hơn, khách quan hơn, đúng bản chất hơn. Không ai có thể giải quyết vấn đề tận gốc rễ và thoả đáng nhất khi không hiểu rõ bản chất của vấn đề đó. Mà muốn hiểu rõ và nhìn thấy bản chất thì nhất định phải bình tĩnh, khách quan, và giữ cho bản thân trong suốt, như ly nước vậy thôi. Ly nước yên thì mọi cặn bã sẽ lắng xuống. Ly nước sẽ trong, và bạn nhìn thấy rất rõ cặn bã lắng xuống đáy nước ra sao. Vậy, là ta nhìn rõ bản chất của sự việc, và tìm ra cách giải quyết thoả đáng nhất. Vậy thôi. Chớ chồm chồm lên, thêu dệt đủ thứ, đánh trận vô trung sinh hữu hoài thì biết tới chừng nào mới đánh tới trận cuối cùng? Mà chiến như Don Quixote thế thì đánh chừng nào nó mới xong? Mà để làm gì cơ chứ?

Thành ra, mình rất lười tham gia vào một nửa sự thật, một nửa câu chuyện, và một nửa của thứ gọi là chính nghĩa. Mình luôn nói với tất cả mọi người, khái niệm chiến tranh bản thân nó đã sai, rất sai, quá sai. Khi một cuộc chiến xảy ra, dù là do ego của các bên, do quyền lợi hay sự tham lam của các bên, hay do bất kỳ một lý do chính nghĩa nào, nó vẫn cứ sai. Không có bên thắng cuộc hay kẻ thua cuộc. Tất cả đều thua, vì tất cả đều sẽ suy kiệt, nhiều người xung quanh sẽ bị liên luỵ đến tinh thần và cuộc sống. Có gì hay đâu chứ? Bạn gọi đó là chiến thắng à? Tào lao! Đó là thói ích kỷ và cái ego to đùng nó nhô lên tự đắc trong nỗi đau và những cú rỉa vô cảm của kền kền. Kẻ tìm thấy sự hả hê trên thân xác khánh kiệt của muôn loài có còn là người, hay chỉ là con? Cuối cùng, chúng ta cũng để cho thú tính nó trỗi dậy, dẫn dắt, và vinh danh người để tiêu diệt năng lượng hạnh phúc của thế giới? Khùng điên!

Nhưng sinh ra, chúng ta không được dạy điều này, không được dạy phải học cách an yên và nhìn rõ bản chất của vũ trụ. Ta chỉ được dạy phải học, phải cố gắng, phải phấn đấu, đấu tranh giành lấy những gì cần giành lấy. Và thế là, tất cả chúng ta đểu được phát cho 1 cây kiếm mục để ra trận. Kẻ gãy kiếm ôm đầu máu chạy về nhà. Kẻ chiến thắng hả hê trong vinh quang, thu gom chiến tích và tậu thêm kiếm mới. Cứ như vậy, mỗi ngày, chúng ta lao ra đâm chém lẫn nhau, sát thương nhau, hãm hại nhau. Adrenaline chạy rần rần. Ta hứng khởi và kích thích mỗi khi thắng, rầu rĩ mỗi khi thua, chán chường khi bị trở mặt, trầm cảm khi mất mát….. Để làm gì cơ chứ?

What if - nếu mình chọn không tham gia vào bất kỳ cuộc chiến nào, dù nó nhân danh bất kỳ một nửa sự thật nào thì sao? Why not? Tại đây, tôi an yên trong chính sự gạn lọc khơi trong của bản thân mình, để nhìn rõ bản chất sự việc, sự vật, và chọn bước đi trên con đường ánh sáng. Ở đó, sự thật không phải là một nửa sự thật, và tất cả những thành kiến, định kiến, suy nghĩ, nhận định của tôi có thể sai, có thể bị dẫn dắt bởi con khỉ trong tâm trí. Cho nên, tôi không take side - chia phe, chọn phe, rồi xông ra đánh nhau chơi cho vỡ đầu. Tôi nhìn rõ bản chất vấn đề, và chọn cách hoà bình nhất, phù hợp hoàn cảnh nhất, bình an nhất cho tất cả mọi người. Con đường ánh sáng - the path of light chỉ hiện ra khi tâm trí ta trong trẻo. Nó không được tìm thấy bằng cách cố gắng đánh trận và bung xoã ego. Quan trọng là, nó đỡ mệt, đỡ mất thời gian và năng lượng vào o bế đống rác tâm trí những tưởng là chân lý. Mà, để làm gì cơ chứ?

Nguyễn Phi Vân