Nguyễn Phi Vân
Chuyên gia
Em nhắn, nguyên văn là thế này: “Em nên tiếp tục đi trên con đường hiện tại hay bỏ dở nó và chạy theo đam mê ạ? Con đường em đang đi nó là từ định hướng gia đình và em không hề thích nó. Nó làm em cảm thấy mỗi ngày bắt đầu là một ngày đầy mệt mỏi và áp lực.”
Nếu mỗi ngày bắt đầu là một ngày đầy áp lực thì bản thân chuyện đó đã sai rồi, khoan nói về điều gì khác. Chúng ta sinh ra trong đời không phải để mệt mỏi, chán nản, đau khổ, để trôi đi như lục bình theo dòng chảy do người khác định đoạt. Nếu thế thì cuộc sống thật là một màn bi kịch và vai diễn của mình thật quá bi luỵ, vì bạn không có một miếng chủ động nào, một chút quyền quyết định nào với cuộc đời mình. Sống, mà chỉ vận hành như một con robot, theo lập trình của thế giới bên ngoài, có còn là sống nữa hay chỉ là tồn tại?
Cho nên, khoan nói về việc bạn có bỏ hết để chạy theo đam mê hay không. Trước tiên, hoàn cảnh hiện tại của bạn đã là không OK. Giờ, việc bạn cần làm là, tư duy về việc làm sao để bản thân sẽ có một hành trình mới, vui vẻ hơn, tích cực hơn, hạnh phúc hơn. Vậy, mới gọi là sống.
First thing first - Chuyện đầu tiên cần làm là dừng lại
Con người, khi đã bị đẩy vào một cái guồng, nhốt vào một cái lồng, vận hành như cái máy trong một dây chuyền cuộc sống do ai đó xây ra, loanh quanh trong vòng an toàn do trói buộc của những “trách nhiệm” mà thế giới bên ngoài buộc mình vào, thì dần dần sẽ nhụt chí và trở nên bất lực. Biết là nó không OK nhưng thôi kệ cho qua một kiếp. Biết là bản thân sống chẳng vui vẻ, hạnh phúc gì nhưng thôi đành cam chịu cho xong. Biết mình đang lòng vòng trong cái mớ hỗn mang nhưng buông xuôi vì thoát ra có vẻ là quá khó. Con người, khẩu nghiệp thì hay, bình loạn người khác thì giỏi, nhưng lại cho phép bản thân mình bị mắc kẹt trong nỗi sợ hãi và vũng lầy an toàn đáng ghét do chính mình canh giữ. Bạn đang ở trong đó. Bạn ghét cay ghét đắng nó. Nhưng bạn lại ra sức bảo vệ nó, bênh vực nó, đánh bóng cho nó thành một thứ hay ho cho người đời ca tụng. Có nghịch lý nào lớn hơn như vậy hay không? Bảo sao người ta không ngày càng trầm cảm?
First thing first - cho nên, điều cần làm trước tiên hết là dừng lại. Đừng chơi trò lính canh cho cái đầm lầy ấy nữa. Biết nó không OK thì phải học cách buông, dù nói thì dễ mà làm thì rất khó. Nhưng ngày nào bạn còn đứng đó canh, thì ngày đó bạn còn loay hoay trong mớ đời chán nản của mình. Lựa chọn là của bạn. Quyết định là ở bạn. Cuộc đời bạn thế nào, sorry nha, thật ra là do bạn tạo ra thôi. Ai cũng phải trải qua hoàn cảnh, thử thách, gian nan trong cuộc sống này, nhưng có người trôi đi, có người đứng lên và đấu tranh cho bản thân, có người mặc kệ và buông xuôi, có người đứng đó ca cẩm, phàn nàn, chửi mèo mắng chó cho qua ngày đoạn tháng. Đừng đổ thừa gì cả, đừng đổ thừa ai cả. Chỉ có bạn là chịu trách nhiệm với cuộc sống của mình thôi. Tự đi mà sắp xếp lại!
Đam mê là cái chi chi?
Điều gì sẽ làm bạn vui vẻ? Điều gì sẽ khiến bạn suy nghĩ về nó mỗi ngày với tâm thế muốn dấn thân? Điều gì làm cho nốt sol nốt đô trong tim bạn xướng lên mỗi sớm mai? Bạn không thể chờ để lại được sống với nó, sống trong nó, bắt đầu những hành trình mới đầy gian nan cùng với nó? Bài này chỉ có bạn biết, chỉ có bạn hiểu, chỉ có bạn tìm ra khi đối thoại với chính bản thân mình. Không ai khác ở ngoài kia có thể giúp bạn, vì không ai khác ở ngoài kia hiểu bạn bằng chính bạn hiểu bản thân mình. Đó có phải là môi trường, là phát triển bền vững, là thời trang, là nghệ thuật, là trở thành luật sư bảo vệ công lý, là trở thành game thủ, travel blogger…? Là gì, làm gì, dù rất truyền thống hay rất hiện đại, thì cũng chỉ có bạn mới biết mà thôi. Cho nên, trước hết bạn cần xác định đam mê mà bạn nhắc đến là gì trước đã.
Có khi, bạn cần ngồi xuống, một mình, trong một không gian vắng lặng chỉ có ta với mình, suy nghĩ nghiêm túc về đam mê của bản thân, viết hết tất cả những gì bạn nghĩ mình đam mê ra, nghĩ gì viết đó, đừng cố giới hạn và sử dụng lý trí để đàm phán với bản thân. Hãy để cho dòng chảy tự nhiên trong tâm trí mình được tự do, được một lần không nghe ai, được là mình và viết ra những mong muốn của chính mình. Có khi, bạn sẽ viết ra được hàng tá những đam mê. Cũng có khi chỉ là một. Không sao cả. Bao nhiêu không quan trọng. Quan trọng là bạn được tự do viết ra những gì mà bản thân thật sự mong muốn.
Rồi kế đến bạn nên xếp hàng ngay ngắn những đam mê, nghĩa là xếp theo thứ tự ưu tiên cái gì bạn muốn thử trước, muốn thử nhất, muốn làm ngay không thể chờ được. Theo thứ tự như vậy mà viết lại danh sách của những chuyện mình muốn làm.
Dấn thân và thử nghiệm
Rất nhiều người, nghĩ thứ gì đó là đam mê, nhưng khi dấn thân vào làm, thấy cực quá, khổ quá, đuối quá nên ngộ ra, ồ thì ra đó không phải là đam mê, nó chẳng qua chỉ là một mong muốn xa xỉ vì một phút ngộ nhận về độ cool ngầu, hào quang mà ai đó lỡ gieo quá trớn. Không có đam mê lộng lẫy. Không có đam mê thuận lợi. Càng không có đam mê rực sáng over-night. Đam mê là thứ nghe rất oách, nhưng chạm vào thì phỏng cả tay, vì nó sẽ đẩy bạn vào con đường đầy chông gai, đầy ổ gà ổ voi, đầy áp lực và những cản trở tưởng như không cách nào có thể vượt qua nổi. Khi và chỉ khi bạn dấn thân vào đó, thử nghiệm và trải nghiệm con đường đam mê thì bạn mới biết nó ra sao. Đứng ở ngoài, mọi thứ đểu đẹp, đều lý tưởng, đều hay ho, đều lung linh như sắc cầu vồng. Kỳ thực, nó là sự đánh đổi và hy sinh, là lên bờ xuống ruộng, là chết đi sống lại mà vẫn cứ kiên cường dấn thân không bỏ cuộc. Bạn thử chưa? Bạn dấn thân chưa? Bạn có đủ dũng cảm để làm chuyện này chưa?
Dấn thân rồi, thử nghiệm rồi mới biết đó có phải đam mê. Không bỏ cuộc thì đó là đam mê, còn bỏ cuộc giữa đàng thì đam mê cái nỗi gì, chỉ là phút bồng bột của bản thân thôi. Mà khi đã không phải là đam mê thì thôi bỏ qua, chọn cái tiếp theo mà thử nghiệm tiếp, nhé. Hành trình đi tìm đam mê của bản thân phải là trải nghiệm thực tế của bản thân, và hành trình đó, bạn rất cô đơn khi lựa chọn những gì bản thân ao ước nhưng cả thế giới bên ngoài có thể chống lại. Bạn dám thử không? Không dám thì đừng đứng đó bàn về đam mê. Đam mê chỉ dành cho những ai dũng cảm.
Lên kế hoạch chuyển đổi
Khi đã xác định đó chính là thứ mình muốn theo đuổi thì cũng đừng rụp rụp bỏ hết mà thiếu sự chuẩn bị. Bạn cần một kế hoạch, kế hoạch để chuyển đổi dần từ cái bạn đang làm sang thứ bạn muốn làm. Ngoài đam mê, ai cũng phải chuẩn bị tài chính, nguồn lực, sắp xếp tổ chức cuộc sống và quan hệ lại để mọi thứ không quá sốc, không tác động tiêu cực hay quá lớn tới cuộc đời người khác, nhất là người thân của mình. Dù gì, mình cũng sống trong một gia đình, một cộng đồng, cũng không thể chỉ vì quá ích kỷ cho bản thân mà làm tổn hại ai khác. Cho nên, mọi thứ thay đổi trong đời này đều cần phải có thời gian, có kế hoạch chuyển đổi, có sự chuẩn bị kỹ càng và hợp lý trước khi làm. Rồi, giờ bạn ngồi tính lại đi, những gạch đầu dòng cần làm để sự chuyển đổi này xì mút (smooth) - trơn tru dễ dàng nhất là gì? Có cái kế hoạch đó rồi thì hãy bắt đầu. Đừng bồng bột nhảy chồm chồm lên dứt tình dứt áo và khiến cho mọi thứ loạn hết cả lên để làm chi. Thay đổi không cần phải kích động, cứ từ từ bình tĩnh.
Đã làm, hãy thật xuất sắc!
Mà một khi đã chọn thay đổi, đã chạy theo đam mê rồi thì hãy làm cho nó thật xuất sắc. Đừng chuyển từ chiếc xe lờ đờ này sang chiếc tàu lờ đờ khác. Một lần thay đổi lớn trong đời là một lần đầy cam go. Đã làm, hãy làm cho tới, cho đã đời, cho rạng rỡ, cho hết nấc cho nó đáng công đáng sức. Đời người, có bao nhiêu đâu, chớp vài cái lả hết mấy chục năm, rồi sinh lão bệnh tử chẳng ai thoát được. Mình chỉ có một thời gian giới hạn trên thế gian này, cháy sao cho nó hết mình, sống sao cho nó đã đời, làm sao cho nó để lại những di sản rực rỡ nhất. Vậy thì một đời ngắn ngủi nó mới đáng để mà sống chứ. Vậy nha! Hãy toả sáng nhất có thể khi còn có thể.
Em nên tiếp tục đi trên con đường hiện tại hay bỏ dở nó và chạy theo đam mê ạ? Tôi nghĩ bạn cần tự mình trả lời câu hỏi này cho bản thân, vì đó là trách nhiệm của bạn với bản thân. Dù quyết định đó là gì, bạn sẽ phải sống với nó và với quyết định đó của chính bản thân mình một cách hoà bình. Không ai khác trên đời này trả lời câu hỏi này giùm bạn, và càng không ai khác trên đời này có thể đưa ra quyết định thay bạn, chịu trách nhiệm cho bạn, hay làm vật hy sinh cho bạn đổ thừa. Design your own life - Hãy tự thiết kế cuộc đời mình đi nhé.
Nguyễn Phi Vân
