Nguyễn Phi Vân
Chuyên gia
Em nhắn, em muốn làm vầy làm vầy làm vầy nè chị.
Mình trả lời, khi không có clarity - sự minh triết, nhìn rõ tình thế, hoàn cảnh, bản chất sự việc như thế nào thì có lẽ không nên làm gì cả. Có ai lên đường mà không biết đi đâu không? Chắc cũng có, nhưng là những đứa đi lòng vòng chẳng bao giờ tới đâu. Có ai làm mà không biết tại sao mình phải làm như thế không? Chắc cũng nhiều lắm, nhưng là giã tràng xe cát. Làm coi ra thì cực lắm, miên man lắm, nhọc nhằn lắm, nhưng không rõ nó sẽ tạo ra được giá trị hay lợi ích kiểu gì. Vấn đề chưa bao giờ là làm gì. Vấn đề luôn là tại sao phải làm. Làm xong thì nó tạo ra tác động to lớn gì so với mục tiêu mà mình đã đề ra. Mà mục tiêu của mình là gì?
Clarity chỉ có khi bạn ở ngoài vấn đề
Đôi khi, con người bị quận vào thứ gọi là chuyện thường ngày, xà quần trong mớ công việc phát sinh có vẻ cái nào cũng gấp và quan trọng lắm. Loay hoay trong thời cuộc ngổn ngang đó, đôi khi ta cắm đầu làm làm, rồi mất phương hướng lúc nào không hay, xà quần rồi quên luôn đích đến sau cùng. Thói thường, người trong cuộc không bao giờ nhìn rõ thế cuộc. Người ngoài cuộc, dù gì đi chăng nữa, vì không bị ảnh hưởng tâm lý, vì không bị cảm xúc dẫn dắt, nên thường nhìn mọi thứ rõ ràng hơn. Clarity - sự rõ ràng chỉ hiện ra, khi bản thân ta khách quan, tách mình ra khỏi vấn đề, tách mình ra khỏi cảm xúc chi phối, tách mình ra khỏi bàn cờ và đứng vào vị trí kẻ đánh cờ.
Như vậy, muốn có clarity, muốn nhìn thấu và nhìn rõ, thì trước hết bạn cần phải thoát khỏi sự việc đang diễn ra, khỏi mớ hỗn độn đang quay bạn mòng mòng, buông vũ khí xuống, tách mình ra khỏi cuộc chiến để đứng ngoài quan sát. Chỉ khi ta tâm bình khí hoà, bình tĩnh quan sát thời cuộc thì ta mới có thể nhìn thấu bản chất của những gì đang diễn ra. Chớ còn vác xô chạy tới chạy lui, đóng vai tạt nước thì làm sao nhìn rõ cục diện cả đám cháy mà tìm cách cứu?
Cho nên, muốn có clarity thì trước hết phải thoát, cả vật lý và tâm lý, khỏi sự việc đang diễn ra. Đứng ngoài nhìn vào mới thấy. Có ai xà quần, rối nùi ở trỏng mà thấy được cục diện hông?
Clarity chỉ có khi bạn hiểu rõ bản chất của vạn vật
Thế giới bên ngoài là một thế giới lu xu bu. Ngắn gọn là như thế. Nó như cái công viên giải trí ấy. Ai thích kiểu gì thì đu đưa kiểu ấy. Ai muốn trò gì thì xếp hàng chỗ ấy. Vậy thôi. Nếu đã tìm thấy game của mình, thì cứ cắm đầu chơi, theo luật đã đặt ra. Game nào cũng có scenario - tình huống. Và bạn, chính là người đưa ra lựa chọn sẽ phản ứng hay giải quyết tình huống ra sao. Không ai khác. Cho nên, bạn xà quần trong game thì cả đời sẽ vẫn xà quần. Game mà! Làm gì hết xà quần trừ phi bạn thoát ra? Chọn chơi, thì cứ lò dò đi theo hint - gợi ý của kẻ thiết kế game. Có chơi có chịu. Đời xuống game, bạn chấp nhận chơi, vậy thì phải theo luật lệ xuống lên không đoán trước. Còn lỡ bạn chơi quá xuất sắc, hack được cả game, thì có khi bạn đã hiểu rõ bản chất của con game này, và vì vậy mà có clarity. Nhưng đời, có bao nhiêu người hack nổi game? Hy hữu. Phần lớn là chết dần chết mòn trong đó. Vậy thì sao?
Ủa thì, đời xuống game, còn chuyện chơi game hay không là chuyện của cá nhân mình. Ai chơi chơi. Tui không tham gia là xong ấy mà. Chuyện tui tui làm. Đời tui tui sống. Hành trình tui tui thiết kế. Không cần phải xà quần gì tới thế giới của ai. Vậy, nghĩa là bạn đã giữ mình ở ngoài cuộc chơi lu xu bu đang diễn ra kia. Vậy, thì bạn sẽ có clarity là chắc.
Clarity chỉ hiện thân khi bạn biết mình là ai
Clarity có được là khi người khác chỉ ra hay gắp bỏ tay mình? Hay clarity có được là do ta gạn đục khơi trong cho chính bản thân? Nghĩ thử đi! Hầu hết mọi người đều tìm cách dễ để làm, là đổ xô nhau đi tìm, là mong chờ ai đó cứu rỗi cuộc đời mình bằng clarity. Tui nghĩ không ra, nên tui tìm sư phụ nghĩ giùm. Tui nhìn không rõ, nên tui đi tìm thầy nhìn giúp. Tui mù mờ, nên đi kiếm câu trả lời trong veo từ ai đó. Ai cũng được, những người nhìn đâu cũng thấy rõ ấy, chắc là họ sẽ rõ hơn tôi. Gì vậy trời? Chơi kỳ! Đời bạn mà bạn dúi vô tay người ta, phó thác cho người ta, bắt người ta make decision - quyết định thay mình. Vô trách nhiệm quá đi. Sợ mình sai nên đẩy cho người khác quyết định à? Ai chơi thế! Lỡ đúng thì ca ngợi bản thân vì đã tìm đúng thầy đúng cách. Lỡ sai thì trách số phận sao chưa gặp thế gặp thời. Thân tầm gởi cả đời, không dám đưa ra một quyết định cho bản thân mình, thì ai đang làm chủ bạn? Còn bạn, đang làm nô lệ cho ai?
Đúng sai gì cũng có sao đâu. Mình quyết định, mình chịu trách nhiệm, mình dấn thân, mình học hỏi và lớn lên từ đó chứ. Chớ ai trên đời này phải đóng thế vai và lớn lên giùm cho bạn? Cuối cùng, bạn là con ốc mượn hồn hay bạn là ai? Who are you? Mà bạn là ai? Mà ai là đứa đang trốn ở trong cái vỏ ốc vật lý kia? Và ai là kẻ quyết định cuộc đời này phải sống thế nào? Khi câu hỏi đó chưa được trả lời, kiếm đâu ra clarity trong cuộc sống? Muốn gì còn không biết, làm sao biết làm gì? Những thứ giả vờ bận rộn trước giờ, chỉ là múa may theo kịch bản của một ai đó khác. Ờ thôi, muốn diễn thì cứ diễn qua ngày đoạn tháng. Còn khi nào hết muốn diễn thì chui ra đây mà đối diện với chính mình. Clarity, tính sau đi! Gặp và kết nối với bản thân trước đã.
Vậy ha. Nếu muốn nhìn thấu và nhìn rõ, thì tự mình đeo kính mà nhìn. Nhờ nhờ thì cũng chỉ là nhờ họ chỉ cách mà thôi. Chớ không tự tìm thì đời nào thấy. Nếu muốn nhìn thấu và nhìn rõ, thì lùi lại chút đi, nhắm mắt và thở sâu đi. Trở về với bản thể của mình là khi bạn rõ ràng nhất về thế giới.
Nguyễn Phi Vân
