Nguyễn Phi Vân
Chuyên gia
Thế giới này, ngàn năm trước ngàn năm sau vẫn thế. Vạn vật vẫn tự sinh tự diệt. Vũ trụ vẫn thành trụ hoại không. Con người vẫn sinh lão bệnh tử. Bản chất của cuộc sống thăng trầm, sau cao trào là thoái trào, sau thành công là thất bại, sau hội ngộ là chia ly, sự sống đi đến tận cùng lại là cái chết…
Bề ngoài, qua thời gian, con người, cộng đồng, xã hội, thế giới có vẻ như khoác lên mình những chiếc áo rất khác nhau, nhưng tình thật, nguyên tắc vận hành bên trong không có gì thay đổi. Thời nào thì cũng vì tham sân si mà loài người mâu thuẫn, gây hấn, hãm hại nhau. Thời nào thì cũng vì vô minh mà khởi tạo ra cho bản thân khổ đau và nghiệp báo. Và dù có mấy chấm không đi nữa, dù khoa học kỹ thuật có tiến bộ đến level nào đi nữa, thì loài người vẫn cứ hành xử như con gà bị buộc chân vào và quẩn quanh bên chiếc cối xay. Kiếp nào rồi cũng bao nhiêu đó chuyện, bao nhiêu đó nỗi khổ, bao nhiêu đó xung đột, đấu tranh. Kiếp nào rồi cũng có kẻ tham lam, kẻ gây hấn, kẻ u mê, người ích kỷ….
Cho nên, bạn nghĩ đi, khi nhận ra tấn kịch đời này chỉ một tuồng một cảnh, cứ thế xào đi xáo lại, sao ta cứ phải lao vào? Sao ta cứ phải nhận vai, cố diễn, dù biết rằng kết quả cuối cùng cũng xà quần như thế? Để làm gì? Không lẽ ta xuất hiện trên cõi đời này chỉ để diễn vài ba vở vô minh như thế rồi đi, chỉ để hoang phí mấy chục năm tồn tại? Bao nhiêu đó con người, bao nhiêu đó năng lượng não và năng lực linh hồn, chẳng lẽ cũng chỉ để làm thế thôi sao? Thật nực cười và vô nghĩa! Thế nhưng, thuỷ triều vẫn cứ lên cứ xuống. Lục bình vẫn cứ dạt trôi theo những con nước ngược xuôi. Và loài người, vốn vẫn cứ u mê như bao ngàn năm trước….
What if - nếu như ta từ chối, không muốn trở thành con rối trong vở một tuồng một cảnh đó thì sao? Ta có quyền từ chối hay không? Ta có khả năng loại bỏ mình khỏi vòng xoáy đó hay không? Liệu ta có thể bình an đứng bên đường, mỉm cười, xem kịch? Được hay không, in hay out, diễn hay bỏ vai, thật ra tất cả chỉ là lựa chọn cá nhân của bạn. Có người không biết nên diễn. Có người biết nhưng mê diễn. Cũng có người biết, nên không diễn.
Không biết, nên diễn
Con người sinh ra, và từ ngày đầu tiên trong đời, đã bị ấn vào những khuôn khổ, qui định, hệ thống có sẵn của xã hội và thế giới. Cứ như là con gà con yếu ớt được ấp ra từ chiếc lò ấp nhân tạo vậy đó, được chuyền từ chuồng này sang trại khác một cách tự động, theo đúng qui trình, phải tiêm thuốc như này, phải ăn như kia, phải lớn và mang lại giá trị kinh tế như nọ…. Cả đời, từ lúc sinh ra đến lúc trả xong mọi nhu cầu, đòi hỏi của tổ chức ấp trứng, nó vẫn chưa hiểu tại sao lại sinh ra, tại sao phải cúi đầu làm theo qui trình chăn dắt của ai kia, tại sao kết thúc như vậy, và tại sao thân phận lại phải là như thế.
Không biết, nên ai sai sao làm vậy, ai chỉ đâu đánh đó, kêu diễn thì cứ diễn, không có miếng ý kiến nào. Vậy, rồi cũng xong một đời, rồi cũng rời một kiếp, rồi cũng xong nghiệp với thế gian. Không biết, nên diễn một cách hoàn toàn vô minh vậy thôi, và có khi chẳng bao giờ hiểu được là mình đang phải diễn. Nhưng đến đây, nếu thấy hình như có gì đó sai sai và hình như mình đang phải diễn một chiếc tuồng mà đó giờ mình hổng biết, thì có lẽ cũng nên coi lại, xem mình có nên thoát ra khỏi cái tuồng ấy hay không, nhỉ?
Biết, nhưng mê diễn
Có người, biết hết, hiểu hết, biết luôn mình đang diễn, nhưng mà thích. Cái nghiệp diễn cũng nhiều chuyện hay, hài đầu này bi đầu kia, drama ì xèo, cao trào tận nóc. Vậy thì có người thấy vui, thấy adrenaline chạy rần rần, trò này game kia chơi hoài không hết. Có người diễn nghiệp dư, sơ sài khi diễn khi không. Có người mê quá, diễn chuyên nghiệp, diễn sâu như thiệt. Có khi, diễn riết rồi cũng không biết như nào là diễn, vì đời vốn đã là sân khấu, và diễn vốn là thứ duy nhất mà họ giỏi. Cho nên, biết, nhưng diễn bất chấp, và lấy đó làm mục đích sống truyền cảm hứng của mình.
Vậy, thì chịu thua. Người ta thích diễn thì cứ phải đưa đất cho người ta diễn. Rồi mình lẳng lặng ngồi bên hè hóng hết tuồng này đến vở nọ, lấy đó làm trò giải trí chốn trần gian. Ai, hồi nào chán diễn rồi thì học cách xả vai, buông kịch mà trở về làm khán giả.
Biết, nên không diễn
Tôi thì, và mong là nhiều người nữa cũng sẽ biết, nên không diễn. Nếu đã biết giấc mộng Nam Kha nội hàm nó là như thế thì việc gì cứ phải mơ màng. Tỉnh ra sẽ thấy nó tào lao, phí thời gian, chẳng những không mang lại lợi ích gì mà có khi còn làm tổn hại đến sức khoẻ vật chất và cả tinh thần của người lơ mơ diễn. Biết, thì không dại gì vướng vào, không hơi đâu quan tâm, và đương nhiên là không bao giờ lựa chọn. Ai chọn, thì mình mỉm cười bỏ qua vì đó là lựa chọn cá nhân của họ. Còn mình thì auto tránh xa nghiệp diễn, tránh xa diễn viên và sự drama vô bổ của họ cho đời nó đỡ phức tạp và được bình an. Biết, nên không diễn.
Nếu nhìn rộng ra và sâu vào, thì thiệt ra đời nào thời nào thế giới bên ngoài vẫn thế, có đổi cảnh này thay cảnh nọ chút thì âu cũng là theo trend chi nó cập nhật mà thôi. Cuối cùng, mọi sự hỷ nộ ái ố của bất kỳ thời nào rồi cũng là từ những vai diễn mà ra, từ con người mà ra, và cho dù có AI đi chăng nữa thì cũng không có đứa nào drama bằng đứa con người. Chỉ có con người là bất ổn, còn lại mọi thứ đều đâu đó theo qui luật tự nhiên của vũ trụ. Thành ra, chỉ cần hiểu cách con người tư duy về nghiệp diễn là xong. Ai ngây thơ diễn thì tội nghiệp cho người ta, vì họ nào có biết. Ai biết mà diễn sâu thì thôi thôi mình tránh xa sân khấu cho khỏi vướng drama. Còn ai vì biết mà đã bỏ nghiệp diễn thì, có khi là người cùng chí hướng.
Lựa chọn thế nào, diễn hay không, dấn thân hay không vào nghiệp sân khấu đều là lựa chọn riêng của bạn. Chọn, thì phải diễn, đừng ở đó phàn nàn. Không chọn, thì đừng diễn, vì chẳng ai người ta muốn coi. Vậy đi ha, tuỳ bạn.
Nguyễn Phi Vân