Nguyễn Phi Vân
Chuyên gia
2 ngày cuối tuần, gần 40 bạn vừa founder, vừa là nhân sự cốt lõi của các team nhà Go Global tụ về để học kỹ năng Train-the-trainer. Kỹ năng, đó là câu chuyện rất khác. Có người rồi sẽ học nhiều học ít, được này hiểu kia, eureka hay nhướng mắt nhíu mày. Mỗi chúng ta đều học theo một cách khác nhau, và nhặt nhạnh về cho mình rồi những thứ khác nhau. Với tôi, cái được to lớn nhất lần này là được chứng kiến ngày các bạn thấy nhau….
Có người nhìn, nhưng chẳng thấy. Có người không cố gắng nhìn, nhưng vẫn thấy.
Nếu chỉ nhìn, vì có mắt, nếu chỉ ghi nhận bề mặt và hình tướng bên ngoài, nếu chỉ lướt qua rồi vin vào định kiến cá nhân để phán xét người đời, làm sao thấy? Đâu đó, đằng sau lớp mặt nạ mà người ta mang vác ngoài kia, ai cũng có một linh hồn mong manh, biết hỷ nộ ái ố, muốn hạnh phúc an yên, mong mọi điều tốt đẹp cho mình. Thế nhưng, không phải ai cũng biết cách hoặc sẵn sàng, đủ dũng cảm để thể hiện con người thật của mình. Lý do tại sao thì nhiều lắm. Có người không dám show con người thật của mình vì sợ hãi, sợ gian hồ hiểm ác, sợ cái giá phải trả khi bị người khác lừa lọc, bắt nạt, làm tổn thương hay thiếu tôn trọng, vv. Có người vì thiếu niềm tin vào cuộc đời, con người, vào sự tốt đẹp vốn đã rất mong manh, hay đơn giản vì họ chọn chỉ tin vào những gì mình đã mục kích và đã biết, dù những gì con người đang biết có khi cực kỳ giới hạn. Lý do thì nhiều lắm, nhưng dù lý do đó là gì, rất nhiều người đang chọn cách thay mặt nạ mỗi ngày, theo tình huống, theo đối tượng, theo môi trường….
Cũng vì vậy, rất ít khi chúng ta nhìn nhưng có thể thấy con người thật của một ai đó. Thứ chúng ta thấy, rất nhiều khi chỉ là 1/10 của tảng băng trôi, phần bề ngoài, phần hiển thị, phần giao diện vốn được thiết kế để trình bày ra bên ngoài. Còn lại, 9 phần chìm của tảng băng kia, mấy ai biết nó là gì và mấy ai nhìn thấy. Cho nên, điều bạn thấy về một con người thật ra chỉ cực kỳ giới hạn, qua cái visual hết sức bề ngoài, nhấp nhô trên biển đời rộng lớn, mênh mông. Mà con người thì cũng mệt lắm rồi, với sự tán loạn ở ngoài kia, với áp lực làm người, với cơm áo gạo tiền đang quận vào từng bước chân bất định. Cho nên, thấy sao thì cứ cho là vậy, cho nó dễ, cho nó nhanh, cho nó khoẻ, vì não không còn công sức để phân chia cho những chuyện chẳng mấy quan trọng ấy. Tôi còn phải lo mà sống, hơi đâu mà đi tìm hiểu hay thấu cảm với ai. Cho nên, nếu không có bất kỳ tác động nào từ bên ngoài, default vẫn cứ là kệ nó đi, ai phơi sao mình biết vậy cho nó bảo toàn năng lượng. Ai rảnh đâu mà mất công đi làm chuyện bao đồng.
Nhưng cũng chính vì vậy mà con người rồi chỉ nhìn chớ chẳng thấy nhau. Nhìn cái vẻ bên ngoài xấc xược, lưu manh, ngạo mạn, nhút nhát, hiền lành hay sợ hãi gì gì đó, và rồi dán nhãn người ta là như thế. Từ đó, ta phân loại nhãn và gán emotion theo từng nhãn. Tui ghét kẻ xấc xược. Tôi thích người hiền lành. Tôi yêu cái vẻ thơ ngây kia. Tôi sợ hãi và tránh xa cái sự ngạo mạn, vv. Có điều, tất cả những cảm xúc mà chúng ta vừa gán ghép đó, lại dựa trên data không chính xác, chỉ là data thu gom được từ 1/10 phần nổi của một tảng băng trôi. Cái giao diện hiền lành kia chưa chắc đã hiền lành. Đằng sau cái mác hiền lành ấy có khi lại là kẻ siêu lừa đảo rất giỏi về thiết kế giao diện. Còn cái giao diện ngạo mạn, chưa chắc đã trình bày một con người ngạo mạn. Nhiều khi đó chỉ là chiếc mặt nạ để che dấu sự sợ hãi phải bày tỏ cảm xúc, vì cảm xúc là tử huyệt của người ta. Vì nó, ai đó đã từng dại khờ và tổn thương. Vì nó, ai đó đã từng mất niềm tin vào con người và cuộc sống….
Chỉ khi người ta hiểu rằng, còn rất nhiều thứ hay có thể nói là tất cả ở đằng sau tấm giao diện bề ngoài kia, và nó có thể hoàn toàn khác, hoặc thậm chí là ngược lại so với những gì mình nhìn và tưởng thì, đó là khi ta ngộ ra, giao diện và sự thật có khi chẳng liên quan gì đến nhau. Kẻ khoác tấm giao diện xù xì có khi lại rất mong manh. Người nhẹ nhàng, yếu đuối có khi hiện nguyên hình lại là con sư tử. Kẻ vinh hoa phú quý bề ngoài có khi nợ chồng nợ chất. Người giản dị dép lê có khi lại là tỷ phú chẳng ai ngờ. Bề ngoài chả nói được gì, chỉ được cái giỏi đánh lừa. Đã vậy, làm sao nhìn mà thấy?
Cho nên, thấy là hạnh phúc, khi ta thật sự tiếp cận với tính chân phương, nguyên bản của một con người. Không dễ gì mà thấy, dù nhìn có lâu cách mấy, vì nhìn bằng mắt thì có liên quan gì đến chuyện thấy đâu. Muốn thấy thì phải nhắm mắt lại, nhìn bằng tâm. Chỉ khi ta thật sự đem cái mênh mang ra để nhìn, mới thấy lòng người sâu rộng. Chỉ khi tâm không phân biệt, mới thấy sắc màu phong phú của nhân gian. Chỉ khi học được cách lắng nghe giữa im lặng bốn bề, mới thấy ánh sáng giữa vạn bề vô ảnh. Một vài giọt nước mắt lặng lẽ, dăm ba chiếc ôm vội vàng, đôi phần khoảng lặng giữa lao xao…, và tôi thấy….
Vậy, là các bạn đã thấy nhau, hay có thể gọi là sự khởi đầu, để có thể vượt qua những chiếc mặt nạ đời thường, chạm vào nhau trên cùng tầng số. Nhắm mắt lại, lắng nghe một câu xin lỗi, một lời cám ơn. Chỉ vậy thôi, đã có thể mang con người lại với nhau, bỏ qua những gai góc, gập ghềnh, nhìn thấy nhau bằng cái tâm không phân biệt. Tri thức, có thể học mãi học hoài, học cả đời không hết. Nhưng sự bao la trong mỗi con người thì, chỉ cần một giây ngộ ra là đã hoá mênh mông. Vũ trụ to hay nhỏ là do ta. Cái tâm to hay nhỏ là tuỳ ta. Và nhìn nhưng có thấy hay không, đơn giản cũng bắt đầu từ ta đó….
Nguyễn Phi Vân
