[Sách hay] Kỹ năng đọc sách

[Cua]

Đọc sách nghe ra tưởng chừng đơn giản nhưng lại không đơn giản chút nào. Chúng ta sẽ cùng tìm cách để đọc sách hiệu quả với sự hứng thú và lôi cuốn nhé!

Tạo cho mình một thói quen thích đọc

Để có được thói quen này thì bạn phải thật sự là người ham thích học hỏi và khám phá. Bởi vì, bạn biết mình được gì khi ôm khư khư cuốn sách trên tay để đọc nó cho hết.

Đọc sách gì?

Đó là những sách cần thiết cho bạn. Bạn say mê lĩnh vực nào thì bạn sẽ tìm hiểu các loại sách đó. Sách cũng có rất nhiều loại và mỗi loại có một đặc trưng khác nhau. Do đó, chúng ta phải lựa chọn những cuốn sách vừa hay vừa phù hợp với công việc học tập hay làm việc của mình để khi đọc xong chúng ta sẽ lĩnh hội được nội dung mà nó truyền tải.

Đọc như thế nào?

Điều này thì cần phải chú ý nhiều hơn. Mỗi chúng ta có những sở thích và cách làm việc khác nhau, vì vậy cách đọc sách cũng sẽ khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có những điểm chung nào đó cho các bạn, chẳng hạn:

- Cầm một cuốn sách thì hãy đọc lướt qua về nội dung của nó xem nó viết gì và đoạn nào là trọng tâm hơn cả. Bạn hãy coi phần mục lục để thấy được toàn bộ kết cấu cũng như bố cục của cuốn sách. Thông qua các tiêu đề chúng ta sẽ nắm được sơ lược về toàn bộ cuốn sách. Ở mỗi đoạn thường đặt câu chủ đề, bạn cũng đọc nhanh ở phần đó để hiểu ý của các đoạn. Cuối mỗi chương thường có những tiểu kết nhỏ về nội dung của chương, bài hay mục. Đọc phần này coi như bạn đã hiểu được phần đó có nội dung là gì, rất nhanh mà lại không bị nhàm chán khi ngồi đọc từ đầu tới cuối.

- Bạn có thể đọc to hay đọc nhỏ là tuỳ vào bản thân bạn sao cho thoải mái nhất để có thể tiếp thu nội dung sách. Nếu bạn đọc nhỏ không thành tiếng thì bạn có thể tập trung nhiều hơn để suy nghĩ về nội dung mình đọc. Còn nếu đọc to mà bạn vẫn hiểu về nội dung và ý nghĩa cuốn sách thì tại sao lại không?

- Khi đọc sách, các bạn nên tạo cho mình thói quen đánh dấu những phần “khác thường” như in nghiêng, in đậm hay những từ ngữ “đắt giá” của cuốn sách. Bởi vì, ở những điểm nhấn đó nội dung thường đặc sắc và thú vị rất nhiều.

- Các bạn hãy cố gắng tập trung khi đọc sách nhé. Làm bất kỳ điều gì cũng vậy chứ không riêng gì việc đọc sách. Chỉ khi chúng ta tập trung vào việc mình đang làm thì hiệu quả nó sẽ cao hơn và chúng ta sẽ rút ngắn được thời gian hơn. Và như thế bạn sẽ không phải đọc lại nhiều lần trên cùng một cuốn sách.

- Hãy hiểu nội dung mà cuốn sách truyền tải. Đọc sách là để tìm kiếm thông tin và ý nghĩa của những điều mà mình quan tâm. Do vậy, bạn cố gắng hiểu ý nghĩa, nội dung trong từng câu chữ và có thể đặt các câu hỏi rồi tự mình trả lời. Nếu làm như vậy bạn sẽ thấy thú vị lắm đấy.

- Khi đọc sách cũng nên có sự biến đổi. Có đoạn chỉ cần đọc lướt qua cũng có thể hiểu nội dung của nó nhưng cũng có đoạn phải nghiền ngẫm suy nghĩ thì mới thấy được “cái hồn” và những đều ý nghĩa nhất.

Nên nhận xét sau khi đọc

- Bạn phải đánh giá mức độ hay dở của cuốn sách mình vừa đọc. Nội dung của nó thế nào, có gì mới mẻ không? Văn phong có gì đáng lưu ý… với cách làm này bạn sẽ học hỏi được rất nhiều về kỹ năng đọc sách.

- Mỗi cuốn sách hay đều có nội dung hấp dẫn. Vì thế, bạn có thể ghi lại nội dung của nó vào một cuốn sổ tay để khi cần thiết bạn chỉ cần coi lại mấy dòng tóm lược đó.

- Vốn từ vựng của bạn sẽ ngày càng giàu hơn khi các bạn tiếp cận nhiều hơn với sách vở, báo chí. Với những kỹ năng đọc như thế này, hy vọng chúng ta sẽ thu thập được nhiều thông tin hơn khi đọc sách.

Chúng ta không nên đếm xem mình đã đọc bao nhiêu cuốn sách mà hãy chú ý vào việc mỗi cuốn sách mình đã thu về những gì. Đó là một số điều về kỹ năng đọc, trong thời buổi mà thông tin mạng bùng nổ cũng như sách báo luôn có sẵn. Nếu bạn có một phương pháp đọc hiệu quả, một kỹ năng thu lượm và tìm kiếm thông tin thì tin rằng bạn sẽ nhận được nhiều kiến thức bổ ích.

Theo HieuHoc

 

[Cua]

Thêm 1 kỹ năng đọc nữa nè

Học tập thôi ^^

 

[Cua]

Thêm 1 kỹ năng đọc nữa nè

Hiện nay chúng ta đọc một quyển sách, tài liệu... nhiều người chưa hình thành cho mình phương pháp đọc hiệu quả. Sau đây tôi xin trình bày một phương pháp gọi là "phương pháp đọc SQ3R" của các tác giả Robinson, Francis Pleasant:

S=Survey: Khảo sát
Q=Question: đặt câu hỏi
Read=đọc
Review=đọc lại
Recite=ghi nhớ
Hy vọng là qua đó các bạn hình thành cho mình thói quen đọc sách và tài liệu để phục vụ cho công việc, cuộc sống.

1. Trước khi đọc bài, khảo sát bài đọc (Survey):
* Tiêu đề, đề mục chính và phụ
* Chú thích dưới hình ảnh, và đồ thị
* Xem lại câu hỏi, hoặc các hướng dẫn đọc của giáo viên.
* Xem đoạn đầu và cuối
* Xem phần tóm tắt.

2. Khi đang khảo sát hãy đọc các câu hỏi sau (Question) :
* Biến tiêu đề thành câu hỏi
* Đọc các câu hỏi ở cuối bài
* Nhớ lại những gì giáo sư nói khi giao bài cho bạn
* Mình đã biết gì về vấn đề này rồi?

Lưu ý: Nếu cần hãy viết ra và suy ngẫm. Phương pháp này gọi là SQW3R

3. Khi bắt đầu đọc (Read)
* Tìm câu trả lời cho các câu hỏi đã nêu
* Trả lời các câu hỏi đầu và cuối chương
* Đọc lại chú thích dưới tiêu đề, biểu đồ, hình minh hoạ…
* Chú ý tất cả các từ in đậm hay in nghiêng
* Học các hướng dẫn về biểu đồ
* Đọc chậm lại khi gặp đoạn khó
* Dừng lại để đọc kĩ những chỗ khó hiểu
* Đọc từng phần một và ghi nhớ khi kết thúc một phần.

4. Ghi nhớ sau khi đọc hết một phần ( Review)
* Chỉ đặt câu hỏi về những gì mới đọc. Hoặc tóm tắt bằng lời của riêng mình .
* Ghi chú thông tin từ bài đọc, nhưng diễn đạt thông tin đó bằng lời của mình.
* Gạch dưới ý quan trọng
* Dùng phương pháp học thuộc hiệu quả nhất cho mình. Mẹo: bạn càng dùng nhiều giác quan khi học, thì càng nhớ nhanh và nhớ lâu.

Học công hiệu gấp ba: Nhìn, nói, nghe

Học công hiệu gấp tư: Nhìn, nói, nghe, viết

5. Dò lại bài một quá trình lâu dài (Recite)

• Ngày 1: Đặt ra những câu hỏi cho ý chính bạn đã ghi chú
• Ngày 2: Đọc lại để "kết thân" với những khái niệm quan trọng. Che phần thông tin, đọc câu hỏi và cố trả lời từ trí nhớ của mình. Dùng các biện pháp ghi nhớ hữu dụng. Làm những thẻ nhớ (flashcard), hoặc các công cụ học bài tương tự.
• Ngày 3, 4, 5: Luân phiên học bằng flashcard, và từ những bài ghi chú
• Cuối tuần: Dùng sách học, làm một bảng biểu nội dung, trong đó liệt kê toàn bộ tiêu đề, đề mục chính phụ. Làm một bản đồ thông tin. Tập nhớ lại và nói to bài học trong lúc nhìn vào bản đồ thông tin.
• Thường xuyên lặp lại bước trên. Được vậy, bạn sẽ không cần nhồi nhét khi kỳ thi đến.

Hy vọng những kỹ năng này sẽ giúp các bạn đọc một cuốn sách hay tài liệu dễ dàng và hiệu quả nhất. Chúc các bạn thành công trong học tập và công việc.

Theo saga

 

[longteo]

Uhm, mình rất tâm đắc với bài này ở một câu là: "Không phải bạn đọc được bao nhiêu cuốn sách mà hãy chú ý vào việc mỗi cuốn sách mình đã thu về những gì" -> Và cách tốt nhất để làm điều đó là chia sẻ những gì mình đã đọc với bạn bè xung quanh mình vì chính lúc "cho" đi chính là lúc "nhận" lại.

 

[golden_age90]

Phương pháp nâng cao kỹ năng đọc

.Đọc có cân nhắc...
.Cách ghi chép khi đọc sách ...
.Đọc các tư liệu khó, phức tạp...
.Tốc độ đọc và hiểu ...
.Đánh dấu và gạch dướ...i
.Phương pháp đọc SQ3R...
...Cách đọc những bài luận...

I.Đọc có cân nhắc

Học ko suy nghĩ là phí sức
Khổng tử.

Phương pháp đọc có cân nhắc:
Hãy tự hỏi những điều này khi đọc:
Phương pháp đọc có cân nhắc:
Đề tài của bài đọc, hoặc quyển sách bạn đang đọc là gì?
Vấn đề nào đang được nêu ra?
Tác giả đã kết luận gì về vấn đề ấy?
Những lý do nào được đưa ra để chứng minh cho quan điểm của tác giả?
Người viết dùng sự thật, lý thuyết hay niềm tin của bản thân?
Sự thật có thể được chứng minh.
Lý thuyết còn đang cần được chứng minh, không nên nhầm lẫn với sự thật.
Ý kiến có thể có hoặc không được xây dựng trên cơ sở lập luận vững chắc.
Bản thân niềm tin không cần được chứng minh.

Tác giả dùng từ trung lập hay có xen lẫn cảm xúc cá nhân? Người đọc biết cân nhắc là người có cái nhìn xuyên thấu bề mặt ngôn từ, để thẩm định lý lẽ bên trong.
Khi bạn quyết định chấp nhận hay không chấp nhận ý kiến của người viết, cần củng cố quyết định của mình bằng những lý do xác đáng.

Những đặc điểm của người đọc có cân nhắc:

Trung thực với bản thân
Tránh sự chi phối
Biết vượt qua vướng mắc.
Đặt câu hỏi.
Xây dựng phán đoán trên bằng chứng cụ thể
Tìm mối quan hệ nối kết các sự việc
Có tư duy độc lập

II.Cách ghi chép khi đọc sách

Đọc là tập thể dục cho tinh thần
Richard Steele,
người Anh 1672-1729

Đầu tiên hãy đọc một phần của chương cần đọc:

Đọc một lượng vừa đủ để có khái niệm về nội dung mình sẽ đọc. Đừng ghi chú mà hãy tập trung vào nội dung.

Khi đọc lần đầu, ta rất dễ bị thôi thúc bắt tay vào ghi chú ngay, nhưng đấy ko phải là phương pháp hiệu quả. Nếu ghi chú vào thời điểm này, ta chỉ đang chép lại máy móc tất cả thông tin mà chưa hiểu thấu đáo.

Tiếp theo, đọc lại lần nữa:

Tìm ý chính, và ý phụ.

Gấp sách lại

Tường thuật lại nội dung quyển sách sẽ giúp bạn chủ động trong quá trình nắm bắt thông tin.

Tiếp đến, ghi chép các thông tin:

Đừng sao chép thông tin trực tiếp từ sách

Chỉ ghi một số chi tiết chính để hiểu

Xem Sơ đồ khái niệm về một hệ thống các cách ghi và sắp xếp ghi chép.

Xem lại, và đối chiếu những ghi chép của bạn với sách giáo khoa,
xem xem bạn có thực sự đã hiểu bài chưa.

III.Đọc các tư liệu khó, phức tạp

Khó khăn là một người
thầy nghiêm khắc
Edmund Burke 1729 - 97
Người Anh/Ailen

Chọn khối lượng vừa đủ
để bắt đầu
Nắm được cách bố trí, hệ thống của tư liệu
Lướt qua tư liệu để tìm: tựa đề, đề mục chính, đề mục phụ, câu chủ đoạn để biết được nội dung tổng quát. Chú ý các biểu đồ, đồ thị, và sơ đồ.
Nếu có phần tóm lược
ở trước và sau tư liệu, hãy đọc nó. Tìm đọc những câu hỏi, bài luyện tập chính
Đọc những gì bạn hiểu rõ nhất
để xác định độ khó. Chừa lại những gì ko hiểu.
Dùng phương pháp "nhìn ra nơi khác"
Trong khi đang đọc thỉnh thoảng dừng đọc và đặt những câu hỏi kích thích cho việc đọc.
Tự đi tìm câu trả lời.
Tìm mối liên hệ nhưng ko phải để ghi nhớ mà để hiểu.
Tra cứu nghĩa của những từ quan trọng mà bạn ko thể suy ra từ ngữ cảnh.
Đọc cho đến hết
Đừng nản chí. Bạn càng đọc, thì sẽ dần sáng ra. Sau khi đọc xong, suy ngẫm lại những gì đã học được, và đọc lại những chổ chưa hiểu.
Sắp xếp những bài ghi chú
thành một hệ thống khái niệm. Chú ý đến mối liên hệ giữa các thông tin.
Đừng chỉ dùng từ ngữ.
Dùng kí hiệu, hình ảnh minh hoạ, màu sắc, thậm chí cả chuyển động để hình dung và hệ thống ý. Dùng bất cứ phương pháp nào bạn cần.
Bạn vẫn ko thể hiểu?
Đừng nổi cáu! Xếp sách lại, hôm sau đọc tiếp.
Nếu cần, hãy lặp lại, nhớ lại thông tin, dù trong lúc ngủ, não của bạn vẫn đang làm việc. Đây gọi là "phương pháp đọc phân tán".
Khi bạn đã có một hệ thống khái niệm trong đầu, đọc lại lần nữa.
Lần này nếu bạn vẫn chưa hiểu, hãy cầu cứu giáo sư, người cố vấn học tập, hoặc các chuyên gia. Chúc may mắn!

IV.Tốc độ đọc và hiểu

Đọc là luyện tập thể dục cho trí óc
Richard Steele,
người Anh 1672-1729

Tốc độ đọc

Mỗi loại tài liệu cho bạn một tốc độ đọc nhất định.
Đọc một quyển tiểu thuyết lôi cuốn sẽ nhanh hơn một bài sinh vật.

Sách viết cũng tuỳ quyển,
mà chất lượng khác nhau, do đó mức độ khó hiểu cũng khác nhau.

Đầu mỗi học kỳ, hãy đo tốc độ của mình theo mỗi quyển sách.
Xem thử bạn đọc được bao nhiêu trang trong 1 giờ. Khi đã nắm dược tốc độ của mình, bạn sẽ có kế hoạch cụ thể cho thời gian biểu khi học.

(Sưu tầm)

 

[ting]

BỔ SUNG THÊM PHƯƠNG PHÁP ĐỌC SÁCH HIỆU QUẢ, TÔI ĐÃ SỬ DỤNG OK:
Để đọc sách Tiếng Anh hiệu quả, trước hết cần phải xác định rằng càng đọc nhiều-thực hành nhiều thì tiến bộ càng nhanh.

Những quy tắc sau sẽ giúp đọc sách nói chung, và sách tiếng Anh nói riêng, một cách hết sức hiệu quả.

- Không cần tra từ khi đang đọc: Tiếng Anh, ngay cả tiếng Việt, hay bất kì một ngôn ngữ nào khác, khi đọc sẽ gặp rất nhiều từ mới. Trong trường hợp này, nhờ vào ngữ cảnh mà có thể đoán được từ. Vì vậy trong khi đọc, nếu gặp từ mới, không nên dừng đọc và tra từ đó, chỉ gạch chân để sau này xem lại. Việc dừng lại trong khi đọc để viết, hoặc tra từ,... sẽ làm đứt mạch. Theo Tony Buzan, bộ não chỉ được "lập trình" để làm một việc một lúc, khi làm hai hay nhiều việc cùng một lúc sẽ gây mất tập trung và mạch văn sẽ bị ngắt quãng gây quên.

Ai mà vừa ăn vừa đọc thì sẽ béo nhanh lắm đó!

- Không đọc lại: Người đọc thường có thói quen xem lại đoạn đã đọc qua rồi vì "tiếc" khi thấy mình mất tập trung. Điều này cản trở cho việc đọc nhanh và hiệu quả. Đôi khi việc đọc lại vô cùng tốn thời gian. Khi thiếu kỉ luật và để cho mình đọc đi đọc lại nhiều lần, thời gian đọc một quyển sách có thể tăng lên gấp đôi. Khi gặp từ, và khi không hiểu điều đang đọc, cứ tiếp tục đọc. Gạch dưới các từ không hiểu, đánh dấu lại đoạn chưa hiểu, sau này sẽ có dịp quay lại. Nhưng điều tuyệt vời là ở chỗ, khi tiếp tục đọc, có rất nhiều từ và ý khó sẽ được giải nghĩa, hoặc bạn sẽ hiểu được một cách tự nhiên khi não thu thập đủ các dữ liệu.

- Nghỉ: 30' một lần, cần phải dành cho bộ não, mắt, cơ thể được nghỉ ngơi trong vòng 5 phút. Đứng dậy, hít thở, (hay vặn vẹo cái lưng một tí). Khi đọc tập trung, đôi khi quên cả chớp mắt lẫn hít thở. Điều này không tốt cho sức khoẻ và trí nhớ. Quan trọng hơn cả là trong lúc này, bộ não bắt sẽ sắp xếp lại dữ liệu vừa thu nhận được vào trong vào đúng các "thư mục" thích hợp. Ví dụ tên người sẽ rơi và "thư mục" "contacts", món bún đậu sẽ rơi vào thư mục "ăn quà vặt" Tongue (chẹp chẹp), etc.

- Ôn lại: có hai kiểu nhớ: ngắn hạn và dài hạn. Nếu được ôn lại một cách khoa học, thì những gì cần nhớ sẽ tồn tại rất lâu, đôi khi là mãi mãi vì mỗi khi cần nhớ lại các chi tiết này, các "file thư mục" trong bộ não sẽ được mở ra để lấy thông tin cần thiết. Có hai cách ôn lại:

Cách của Tony Buzan: Xem lại
Lần 1: ngay sau khi đọc khoảng 1 tiếng.
Lần 2: sau 1 ngày.
Lần 3: sau 1 tuần.
Lần 4: sau 2 tuần.
Lần 5: sau 1 tháng.
Lần 6: sau 6 tháng.
Lúc này thì không quên nổi nữa.

Cách của Scott Bonstein
Xem lại 7 lần trong vòng 10 ngày. (phù)
- Điều quan trọng nhất để đọc hiệu quả có lẽ là thái độ. Cần phải giữ một thái độ lạc quan và tự tin là mình có thể làm được và làm dễ dàng. Scott Bonstein dùng câu: "It's easy, and I like it" để tự nói với mình trước khi đọc. Bạn có thể nói: "chuyện nhỏ như con thỏ bỏ vào giờ" (không biết bờ thọ vào giờ có dễ thật không nhỉ?)

- Tư thế ngồi và môi trường đọc: cần tạo cho mình một môi trường thật thoải mái, gọn gàng. Ngồi ngay ngắn trên ghế, hai chân đặt thẳng thắn trên sàn, thẳng lưng. Đnh sáng cần phải đủ. Nếu mùa đông ngồi đọc sách trong chăn thì thôi rồi, sáng ra nhiều khi thấy quyển sách lủi thủi quăn queo nằm góc nào đó. Sách cần được đặt thẳng trên bàn.

Đọc sách sẽ hiệu quả hơn nếu đọc có phương pháp, sau đây là một phương pháp rất hiệu quả.

1. Xem lướt: bước đầu tiên để đọc một quyển sách đó là xem lướt. Lướt qua nhanh tất cả các trang sách. Bước này có hai ý nghĩa: thứ nhất là để có một cái nhìn tổng thể về đề tài mình chuẩn bị đọc. Thứ hai, theo khoa học, là để "khởi động" bộ não. Bộ não nhận ra những từ hay xuất hiện trong quyển sách, những bức tranh hay đồ thị... để mở những "ngăn kéo"/file chứa kiến thức thích hợp sẵn có trong bộ não. Khi được chuẩn bị, những gì được đọc sẽ dễ dàng được tiếp nhận.

Ở bước này, xem mục lục, tiêu đề, tranh vẽ, chú thích, các biểu đồ, đại loại là tất cả những gì "đập" vào mắt đầu tiên.


2. Tìm hiểu: sau khi đọc lướt và có một cái nhìn tổng thể về quyển sách. Quay trở lại lướt qua đọc "thân bài" (body). Đọc lướt thôi à nha, đừng có cắm cúi đọc luôn. Từ đó hãy đánh dấu những mục quan trọng/thú vị bằng bút chì để xem kĩ những mục này trong quá trình đọc. Từ đây quyết định phần nào đọc, phần nào bỏ qua, phần nào xem kĩ, phần nào xem lướt, etc. trong bước tới. Ghi lại những câu hỏi về đoạn này để sau này trả lời. Đọc sách là đi tìm câu trả lời mà. Ví dụ: làm thế nào để được "yêu" ngay từ cái nhìn đầu tiên? Mình vẫn chưa tìm được câu trả lời này. Hehe.

3. Đọc: bây giờ thì đọc thiệt. Giữ tốc độ đều đặn, lúc này sẽ thấy đọc rất nhanh và tiếp thu được những điều đọc được dễ dàng.

Sẽ đặc biệt hiệu quả khi đọc để tìm kiếm thông tin (ví dụ như đọc sách tài liệu), bây giờ thì bạn biết chắc chắn là mình sẽ cần đọc ở đâu hơn cả và đã có cho mình chỉ dẫn rồi, chỉ cần cứ thế mà theo thôi.

Với sách dễ đọc, sau khi luyện tập một thời gian với phương pháp này, chỉ cần vài giờ là có thể đọc xong một quyển sách 200 trang.

Với sách khó đọc, cứ đọc mà không cần phải hiểu ngay, cứ đọc bình thường thôi. Đọc một lần rồi, lần sau quay lại đọc tiếp đã thấy bao nhiêu điều sáng tỏ ra rồi.

Nhớ trả lời các câu hỏi đã được hỏi ở bước trước.

4. Ôn lại: đặc biệt quan trọng. Có thể viết lại tóm tắt, vẽ Mind map, trình bày, kể lại,... với người khác. Khi có thể trình bày được tài liệu đọc bằng ngôn ngữ của chính mình, lúc này kiến thức này đã thực sự trở thành của bạn.

Ai mà đang ôn TOEFL hay IELTS thì sẽ thấy phương pháp này tuyệt thế nào.

Bạn cũng có thể có phương pháp của riêng mình. Hãy chia sẻ với bọn mình nhé!

NOTE: Nhớ dùng đánh dấu sách nhé! Đừng gập trang sách lại để đánh dấu trang. Sau một thời gian bạn đọc, rồi bạn bè đọc, rồi khi xem lại nữa chứ, trùi, quyển sách trông thật là tội nghiệp. Mình dùng những tờ giấy trắng được cắt ra như business card vậy. Trang nào có gì hay ho thì có thể viết lên tờ giấy này và kẹp lại ở đó. Sau này khi xem lại tờ giấy này thì sẽ nhớ ra liền trang đó nói gì à!
Để tìm hiểu kĩ hơn, hãy down sách ở mục "Learn how to learn" và đọc. Bước thứ nhất là...

Để kết luận, mình quote một câu của Ralph Waldo Emerson:

"Every artist was first an amateur"

 

[hainguyen]

hix, sao có bài hay thế này mà giờ mình mới biết nhỉ?
anh Ting hay ghê hen! phải học hỏi nhiều rồi!